Ο μύθος της "επιστροφής στο χωράφι"

Της Ξανθής Γούναρη

Σε παραμύθι χωρίς δράκο εξελίσσεται η επιστροφή στο χωράφι, όπως τουλάχιστον δείχνουν οι αριθμοί.

Παρ’ ότι το οικονομικό αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει μία ολόκληρη γενιά, συνεχίζει να τροφοδοτεί την «επιχείρηση της ανακατεύθυνσης», η σωτηρία από το γάλα της γαϊδούρας, το ιπποφαές, τα γκότζι μπέρι, τα σαλιγκάρια, τα ρόδια, τα μύρτιλα και τα φλισκούνια φαίνεται ότι είναι ακόμη μακριά (αν έρθει ποτέ). Πόσο μάλλον όταν γίνεται χωρίς σχέδιο, όπως συνέβη πριν μερικές δεκαετίες, όταν ήταν της μόδας η ευημερία μέσω της αστυφιλίας.

Επί του πρακτέου φαίνεται πως τα αποτελέσματα εκείνης της περίφημης έρευνας της ΚΑΠΑ RESEARCH για λογαριασμό του Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων το 2012, η οποία μάλιστα είχε παρουσιαστεί σε πανηγυρικό κλίμα από τον τότε υπουργό Κώστα Σκανδαλίδη, ήταν εντελώς εκτός πραγματικότητας. Υπενθυμίζουμε ότι τότε το 22% των κατοίκων Αθήνας και Θεσσαλονίκης (μιλάμε για ένα εκατομμύριο κόσμο) θα έβλεπαν θετικά το ενδεχόμενο να ασχοληθούν επαγγελματικά με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Αν δούμε τη διαχρονική εξέλιξη της απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα, διαπιστώνουμε πως το «γύρισμα» που καταγράφηκε μεταξύ 2009 και 2010 σε ότι αφορά τον απόλυτο αριθμό των απασχολούμενων στον αγροτικό χώρο δεν είχε συνέχεια. Όχι ότι δεν μπήκαν στο επάγγελμα νέοι αγρότες. Μπήκαν, αλλά δεν είναι τόσοι πολλοί και εντέλει το αποτέλεσμα είναι αρνητικό.

Συγκεκριμένα, από το 2008 έως το 2010 -στην αρχή της κρίσης- σημειώθηκε αύξηση της απασχόλησης στον αγροτικό χώρο με δημιουργία 33.000 θέσεων εργασίας, ενώ το διάστημα 2005-2008 είχε προηγηθεί μία πτώση της τάξεως των 37.000 θέσεων εργασίας. Κατά το χρονικό διάστημα 2010 – 2012 σημειώθηκαν νέες απώλειες 58.000 θέσεων εργασίας, ενώ μία ανεπαίσθητη αύξηση της τάξης των 8.400 απασχολούμενων εμφάνισε ο συνολικός αριθμός των αγροτών στα τέλη του 2013 σε σχέση με το 2012. Περαιτέρω μείωση καταγράφηκε το 2014 έναντι του 2013.

Ας σημειωθεί ότι από τους 1.083.000 απασχολούμενους στον τομέα της γεωργίας το 1981, το 1998 είχαν απομείνει 724.000, ενώ 10 χρόνια αργότερα (2008) μειώθηκαν ακόμη περισσότερο στους 520.000.
Μάλιστα, η απασχόληση στο γεωργικό τομέα μειώθηκε παρ’ όλο που η ποσοστιαία συμμετοχή του επί του συνόλου της απασχόλησης εμφανίζεται αυξημένη κατά τη διάρκεια της κρίσης (+2,21% την περίοδο β’ εξάμηνο 2008 – β’ εξάμηνο 2015).

Το γεγονός ότι αυξήθηκαν τα μερίδια της απασχόλησης του πρωτογενούς τομέα δεν σημαίνει ότι αυξήθηκαν και τα αντίστοιχα απόλυτα μεγέθη, δηλαδή ο αριθμός των απασχολουμένων. Τουναντίον, η απασχόληση μειώθηκε. Ωστόσο, ο ρυθμός πτώσης ήταν μικρότερος από τον αντίστοιχο του συνόλου της απασχόλησης και ως εκ τούτου τα μερίδιά του αυξήθηκαν.

Το χειρότερο είναι πάντως ότι ο αριθμός των νέων αγροτών εξακολουθεί να είναι καθηλωμένος μεταξύ 5% και 6%. Το έτος 2013 ποσοστό 5,2% των αγροτών ήταν ηλικίας κάτω των 35 ετών, το 14,7% ήταν από 35 μέχρι 44, το 23,9% ήταν από 45 μέχρι 54, το 24,9% ήταν από 55 μέχρι 64 και το 31,3% ήταν άνω των 65.

Πηγή: Ελληνική Στατιστική Αρχή

Πηγή: Liberal