Αρχικά, κομποστοποίηση σημαίνει η διαδικασία παραγωγής του κομπόστ. Το κομπόστ είναι φυτόχωμα άριστης ποιότητας, που παράγεται εύκολα, με τη φυσική διαδικασία αποσύνθεσης των οργανικών αποβλήτων από τους μικροοργανισμούς.
Τα φυτικά υπολείμματα μετατρέπονται σε ένα αφράτο δασικό σκουρόχρωμο υπόστρωμα, το χούμο, που κρατά την εδαφολογική ισορροπία και διατηρεί το έδαφος ζωντανό και εύφορο.
Υλικά κομποστοποίησης
Κάποια από τα «υλικά της κουζίνας» αποτελούν μια καλή πρώτη ύλη για την παραγωγή του κομπόστ, όπως τα υπολείμματα από το καθάρισμα των φρούτων και λαχανικών, καθώς και τα υπολείμματα από καφέ, χαρτί και τσάι. Τα κλαδιά, έπειτα από το κλάδεμα και τα φύλλα που πέφτουν από τα φυτά, αποτελούν ένα άριστο υλικό για την παραγωγή πλούσιου εδαφοβελτιωτικού και οργανικού λιπάσματος. Αυτά που απαγορεύονται είναι μαγειρεμένα φαγητά. Επίσης, οι φλούδες από τα εσπεριδοειδή, επειδή διαταράσσουν το pH του εδάφους, λόγω του ότι είναι ιδιαίτερα όξινες. Δεν επιτρέπονται χαλασμένα τρόφιμα ή τμήματα φυτικού υλικού, που φέρουν εντομολογικές ασθένειες, καθότι προκαλούν εστίες μολύσματος για τα φυτά! Γενικά, υλικά που δεν είναι φυσικά και έχουν επεξεργαστεί, με χημικό τρόπο αποφεύγονται, όπως γυαλιστερό χαρτί, γυαλί, αλουμίνιο, πλαστικό, αφενός γιατί δεν διασπώνται, ώστε να παραχθεί το αφράτο και μαλακό φυτόχωμα, και αφετέρου γιατί περιέχουν χημικά στοιχεία που απορροφώνται από το έδαφος καταλήγοντας στον υδροφόρο ορίζοντα.
Ωφέλειες της κομποστοποίησης
Τα οργανικά οικιακά απόβλητα αποτελούν περίπου το 40-60% του συνόλου των αποβλήτων που παράγουμε στο σπίτι μας. Από αυτά το 70% περίπου είναι κομποστοποιήσιμα. Αυτό σημαίνει ότι κάνοντας κομποστοποίηση μπορούμε να μειώσουμε το σύνολο των οικιακών αποβλήτων μας κατά 35% περίπου. Κατά αυτό τον τρόπο, μειώνονται οι συνολικές ποσότητες αποβλήτων που στέλνουν οι Δήμοι στα ΧΥΤΑ!!! Αυτό μπορεί να οδηγήσει στη μείωση των δημοτικών τελών που πληρώνουμε για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων. Σημαντική δε είναι η συνεισφορά του κομπόστ στο περιβάλλον, εφόσον, μειώνονται τα αέρια του θερμοκηπίου, καθώς τα οργανικά υλικά σε αναερόβιες συνθήκες παράγουν μεθάνιο (CH4), μονοξείδιο του άνθρακα (CO) και σε λιγότερες ποσότητες υδρόθειο (H2S).
Η κομποστοποίηση ακολουθεί τον βιολογικό κύκλο της Γής
Τρόποι παραγωγής του κομπόστ
Όσοι έχουν βεράντες μπορούν να χρησιμοποιήσουν ειδικούς κάδους, που διατίθενται στο εμπόριο, όπου ρίχνονται όλα τα υλικά μαζί με μια ποσότητα χώματος και γαιοσκωλήκων και η φύση θα κάνει τη δουλειά της…
Βέβαια, για όσους ασχολούνται παραπάνω μπορούν να μαζεύουν τα υλικά σε μια άκρη στο κήπο τους και να τα ανακατεύουν συχνά με ποσότητα χώματος, αλλά επειδή εκτίθενται σε εξωτερικές συνθήκες, βροχές κ.λπ., θα πρέπει να φροντίζουν να σκεπάζονται με αρκετή ποσότητα χώματος ή και κάποιο σκέπαστρο. Η διάρκεια μετατροπής των φυτικών υπολειμμάτων σε χούμο είναι περίπου πέντε μήνες.
Παράγοντες που συμβάλλουν στην ποιότητα του κομπόστ
Οι παράγοντες αυτοί είναι:
- Ο σωστός αερισμός, διότι αναπληρώνει το οξυγόνο που καταναλώνεται από τους μικροοργανισμούς.
- Η θερμοκρασία, από 45C έως 75˚C.
- Η υγρασία, της τάξεως 45-60%.
- Το ουδέτερο pH.
- Ένα άλλο κριτήριο είναι και η αναλογία άνθρακα προς άζωτο, μία καλή αναλογία για ταχεία κομποστοποίηση είναι 2 μέρη «καφέ» προς 1 «πράσινα».
Τα υλικά πλούσια σε άνθρακα είναι τα καφέ υλικά: ξερά φύλλα, κλαδάκια,
χαρτί, ενώ τα υλικά πλούσια σε άζωτο είναι τα πράσινα υλικά: λαχανικά,
χορταρικά, φρούτα (ωμά ή βρασμένα), υπολείμματα από σαλάτες, κουρεμένη
χλόη. Σε περίπτωση δυσοσμίας, πρέπει να αερίζετε καλά και να αναδεύετε
συχνά!
Το κομπόστ βελτιώνει τις φυσικοχημικές ιδιότητες του εδάφους. Το νερό της βροχής απορροφάται καλύτερα από τα φυτά και δεν απορρέει στο περιβάλλον… Ακόμα, τροποποιεί τις ακραίες θερμοκρασίες στο χώμα, κρατώντας το πιο δροσερό το καλοκαίρι και πιο θερμό το χειμώνα. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο είναι ότι αναπτύσσει τη βιολογική δραστηριότητα του εδάφους, όπου μέσα ζουν ωφέλιμοι οργανισμοί, όπως οι γαιοσκώληκες-, οι οποίοι κυκλοφορώντας μέσα στο έδαφος το αναμοχλεύουν και βοηθούν με φυσικό τρόπο στον αερισμό του. Ακόμα, γίνεται αποδοτικότερη η λήψη ορισμένων ιόντων, ειδικότερα αργιλίου και σιδήρου. Επιπλέον, αυξάνει τη διαθεσιμότητα ορισμένων ορυκτών αλάτων στα φυτά. Τέλος, έχει παρατηρηθεί ότι μειώνει την εμφάνιση ζιζανίων, με εφαρμογή πέντε εκατοστών λιπάσματος από κομπόστ!
Συμπερασματικά, η κομποστοποίηση, όπως εξάλλου και η ανακύκλωση, είναι μέθοδοι φιλικές προς το περιβάλλον και αξίζει να τους δώσουμε τη σημασία που τους αρμόζει. Με την κομποστοποίηση εξοικονομούμε χρήματα, καθώς μειώνονται οι ανάγκες μας σε λίπασμα, άρδευση, αλλά και σε χωματερές. Μειώνουμε τα σκουπίδια του νοικοκυριού, κατά το ένα τρίτο σε όγκο και κατά το ένα δεύτερο σε βάρος. Ζωντανεύουμε το έδαφος, εμπλουτίζοντάς το με οργανικό λίπασμα. Αποφεύγουμε την ερημοποίηση των εδαφών, αυξάνοντας την υδατοχωρητικότητα και την διαθέσιμη οργανική ύλη. Βοηθάμε στην προστασία του περιβάλλοντος, με την μείωση των εκπομπών ορισμένων αερίων του θερμοκηπίου.
Σε πολλούς δήμους, εφαρμόζεται πιλοτικό πρόγραμμα, για την οικιακή κομποστοποίηση, με τη διάθεση κάδων κομποστοποίησης. Αλλά, ακόμα σημαντική είναι η παροχή και συμβουλευτική υποστήριξη, από γεωπόνους, σε όσους ασχολούνται με την οικιακή κομποστοποίηση από το σπίτι τους…
Ρίξτε κομπόστ …
στις γλάστρες σας, ένα επιφανειακό στρώμα αρκεί μετά από πότισμα
- στο κήπο προσθέτουμε άφθονο κομπόστ πάνω από το χώμα μετά από βροχή
- στη μεταφύτευση εμπλουτίζουμε το χώμα με μπόλικο κομπόστ πριν φυτέψουμε σε μεγαλύτερη γλάστρα τα φυτά μας
- στα δέντρα το κομπόστ το ρίχνουμε γύρω από τα φυτά προσοχή να μην ακουμπήσει το κορμό
- στον χλοοτάπητα (γκαζόν) συμπληρώνουμε κομπόστ τους φθινοπωρινούς μήνες
- ως υπόστρωμα καλλιέργειας αντικαθιστώντας την τύρφη
Έχετε πάντα υπόψη σας ότι το κομπόστ είναι ΦΥΣΙΚΟ ΛΙΠΑΣΜΑ και δεν χρειάζονται πρόσθετη λίπανση τα φυτά σας…
Γράφει η Ευαγγελία Κωτσοβίνου Γεωπόνος, Γ.Π.Α
Πηγή: oikopress.gr
