Το διάβασμα, η μέθοδος, το χάλι μας

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Συντάκτης: 

Γιώργος Σταματόπουλος

Ζουν αρμονικά στην Αθήνα, έχοντας απαλλαγεί από οικονομικές και κοινωνικές υποχρεώσεις. Σύζυγοι - τι λέξη! Ο άντρας έχει τρελαθεί να διαβάζει τα τελευταία δέκα χρόνια ιστορικά και φιλοσοφικά πονήματα· η γυναίκα καταπίνει με μανία λογοτεχνικά βιβλία· όχι ποίηση.
Η Ιστορία, η Φιλοσοφία και η Λογοτεχνία υποκατάστατα της ζωής; Οχι, απαντούν ταυτόχρονα, ζούμε τη σχόλη που δεν υπάρχει στην πλειονότητα των συνανθρώπων μας, δυστυχώς. Τόσα χρόνια η ανάγκη μάς απέτρεπε από τούτη την απόλαυση· τα μόνα που μας απασχολούσαν: τηλεόραση, κινητά, διαδίκτυο, τουτέστιν βλακείες. Μα πού ζούσαμε τόσα χρόνια;
Ο σύζυγος έχει αποκτήσει κι άλλο πάθος· ακούει με τις ώρες κλασική μουσική - πλέον γνωρίζει τα πάντα, ψιθυρίζει η σύζυγος η οποία επιμένει στην ανάγνωση λογοτεχνικών αποκλειστικά κειμένων. Αρέσει και στην ίδια η Ιστορία, αλλά είναι αργά γι' αυτήν να «μπει» στις ιστορικές περιόδους, να τις κατατάξει στο κεφάλι της, να τις εμπεδώσει και να μπορεί να τις χειρίζεται στον καθημερινό της λόγο.
Είμαι θύμα μου λέει της ελλιπούς ελληνικής παιδείας, αφού σε καμία βαθμίδα της δεν υπάρχει μέθοδος, εκείνη δηλαδή η επίπονη διαδικασία που απαιτεί πειθαρχία στην ανάγνωση και αρκετό χρόνο· χρόνο ικανό να μην αποσπά τον αναγνώστη (τον μαθητή) από την επαφή του με το πνεύμα και την αφοσίωση στη μάθηση.
Ωστε η μέθοδός είναι (η έλλειψή της εννοείται) που μαστίζει την παιδεία και τον πολιτισμό της χώρας; Ναι, απαντά απροσδόκητα βέβαιη γι' αυτήν της τη διαπίστωση. Δεν έχουμε μάθει να διαβάζουμε, δεν μας έμαθαν ποτέ να διαβάζουμε συστηματικά, ελεύθερα και παιχνιδιάρικα, με πείσμα για κατάκτηση των γνώσεων που απαιτούνται για το πνευματικό ταξίδι του καθενός.
Αυτά γίνονται στις μικρές ηλικίες· από κει και μετά ό,τι θέλει ο καθείς· είτε συνεχίζει, είτε δρα διαφορετικά: εργάζεται, χορεύει, τραγουδά, φτιάχνει σπίτια, φυτεύει δέντρα, σπέρνει ανέμους, κάνει ό,τι γουστάρει. Είναι έτσι όμως;
Να μην μπούμε στα βαθιά, της λέω, και πελαγοδρομήσουμε· μεταξύ σας συζητάτε; Υπάρχει επαφή ή εσύ αλλού κι ο σύζυγος αλλού γι' αλλού; Α, μια χαρά τσακωνόμαστε, μου απαντά, όταν βλεπόμαστε (διότι αυτό γίνεται σπάνια).
Τα χρόνια της κρίσης δεν «ενοχλούμε» ο ένας τον άλλο στον χώρο μας (αυστηρά ιδιωτικός). Παλιοί αριστεροί και οι δύο. Ακόμη αριστερός, παρεμβαίνει ο σύζυγος παρά το ότι η πρώτη φορά αριστερή κυβέρνηση μας έχει πολύ απογοητεύσει. Προφανώς οι άνθρωποί της δεν έχουν διαβάσει καλά την Ιστορία των εθνών - υπερασπίζεται το πάθος του να αναγιγνώσκει ιστορικά κείμενα.
Τελικά, όποιος επιζήσει; Μάλλον ναι, λένε μ' ένα στόμα και με κατευοδώνουν.
Ε, τι να κάνω, ευχαριστώ για τον καφέ και απομακρύνομαι κατευθυνόμενος στο καφενείο της γειτονιάς. Ολοι μιλάνε για τον ΔΟΛ και για πλεκτάνες δημοσιογραφικές, για διαπλοκές, πλουτισμούς αθέμιτους, τρίγωνα αμαρτίας και διαπλοκής και πολλά άλλα. Πώς τα ξέρουν όλα τούτα; Και γιατί τόσα χρόνια δεν μιλούσε κανείς;
Φταίει μήπως ότι δεν είχαν μέθοδο στις αναγνώσεις τους;... Μήπως δεν μιλούσαν γιατί βολεύονταν και οι ίδιοι μέσα σ' όλη αυτήν την αντιπνευματική θύελλα, μέσα σ' αυτήν την καταιγίδα της κατανάλωσης και του ωχαδερφισμού - φιλελεύθεροι όντες και ατομικιστές, δεξιοί τε και αριστεροί; Μάλλον ναι, που λένε και οι φίλοι μου. Χάλια μαύρα.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών