Δώσε αξία στο προϊόν σου – Καλλιέργησέ το βιολογικά!

Σκέφτεσαι να καλλιεργήσεις με βιολογικές μεθόδους;


Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 μέσω της Δράσης 11.1.1 : «Ενισχύσεις για τη μετατροπή σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής στη γεωργία», παρέχει οικονομική στήριξη σε όσους επιθυμούν να καλλιεργήσουν βιολογικά. Το Μέτρο εφαρμόζεται σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.
Υποβολή ηλεκτρονικών αιτήσεων έως 22-02-2017.

Οι επιλέξιμες καλλιέργειες

Οι δράσεις εφαρμόζονται σε αγροτεμάχια με:

• αροτραίες καλλιέργειες ή/και
• μόνιμες καλλιέργειες (δενδρώνες, αμπελώνες)

τα οποία δεν συμπεριλαμβάνονται σε ενεργή σύμβαση με Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης μέχρι και την ημερομηνία έκδοσης της Πρόσκλησης (18 Ιανουαρίου 2017).
Στο παρακάτω πίνακα εμφανίζονται οι επιλέξιμες καλλιέργειες και το ποσό ενίσχυσης ανά στρέμμα.

Ελαιοκομία	67,9
Σταφίδα	71,9
Επιτραπέζια Σταφύλια	90
Σταφύλια Οινοποιήσιμα	84,5
Μηλοειδή	64,4
Πυρηνόκαρπα	90
Εσπεριδοειδή	34,5
Αραβόσιτος Κτηνοτροφικός	60
Αραβόσιτος εδώδιμος	56,3
Χειμερινά σιτηρά	12,2
Ρύζι	37,1
Όσπρια	45,6
Βαμβάκι	49,6
Αρωματικά-Φαρμακευτικά φυτά	60
Μηδική, τριφύλλι	58,5
Άλλα κτηνοτροφικά ψυχανθή	43
Λινάρι, ελαιοκράμβη, ηλίανθος, σόργο και άλλες αροτραίες καλλιέργειες	52,9

Από τις ανωτέρω καλλιέργειες εξαιρούνται οι καλλιέργειες τα προϊόντα των οποίων χρησιμοποιούνται για ενεργειακούς σκοπούς, καθώς και οι υδροπονικές καλλιέργειες.

Τα επιλέξιμα αγροτεμάχια

Για να ενταχθούν στο Πρόγραμμα, τα αγροτεμάχια θα πρέπει να πληρούν τα παρακάτω κριτήρια:

• Να είναι δηλωμένα στην Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης του υποψηφίου για το έτος 2016.
• Στην περίπτωση των μόνιμων φυτειών (δενδρώδεις καλλιέργειες και αμπελώνες) τα προς ένταξη αγροτεμάχια θα πρέπει να είναι δηλωμένα στην πλέον πρόσφατη ΕΑΕ του ενδιαφερόμενου με επιλέξιμη για τη δέσμευση καλλιέργεια.
• Ελαιώνες με πυκνότητα φύτευσης μικρότερη των 8 ελαιόδεντρων/στρέμμα, δεν είναι επιλέξιμοι προς ένταξη στο Μέτρο.
• Το ελάχιστο μέγεθος των υπό ένταξη αγροτεμαχίων ανέρχεται στο 1 στρέμμα, το οποίο πρέπει να διατηρείται σταθερό καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου δέσμευσης.
• Το ελάχιστο μέγεθος της υπό ένταξη εκμετάλλευσης ανέρχεται σε 3 στρέμματα για τις μόνιμες καλλιέργειες, σε 2 στρέμματα για τις αροτραίες καλλιέργειες και σε 3 στρέμματα για τις μικτές εκμεταλλεύσεις.
• Τα αγροτεμάχια με αροτραίες καλλιέργειες τα οποία σύμφωνα με την ΕΑΕ του
  υποψηφίου έτους 2016 είχαν καλλιεργηθεί με μη επιλέξιμες για ενίσχυση καλλιέργειες,
  είναι κατ’ αρχήν επιλέξιμα για ένταξη εφόσον καλλιεργηθούν με επιλέξιμες καλλιέργειες.
  
  

Οι δεσμεύσεις

Οι δεσμεύσεις για τους δικαιούχους είναι τριετούς διάρκειας. Συγκεκριμένα θα πρέπει:

• Να διατηρούν σταθερό το μέγεθος της έκτασης των αγροτεμαχίων με τα οποία εντάχθηκαν στο μέτρο.
• Να διατηρούν σταθερά τα αγροτεμάχια με τα οποία έχουν ενταχθεί στο μέτρο.
• Να υποβάλλουν κάθε έτος αίτηση πληρωμής, που εμπεριέχεται στην ΕΑΕ.
• Να τηρούν φάκελο δικαιούχου ο οποίος φυλάσσεται για τρία επιπλέον έτη μετά την ολοκλήρωση των δεσμεύσεων.
• Να συνάψουν σύμβαση με Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης εντός χρονικού διαστήματος 15 εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία δημοσιοποίησης των οριστικών πινάκων της πρόσκλησης.
• Να καταρτιστούν στις βιολογικές καλλιεργητικές πρακτικές και μεθόδους μέσω του Μέτρου 01 «Δράσεις μετάδοσης γνώσεων και ενημέρωσης» του ΠΑΑ 2014-2020. Η δέσμευση αυτή δεν ισχύει αν ο δικαιούχος είναι κάτοχος πτυχίου ΑΕΙ ή ΑΤΕΙ σχολών Γεωτεχνικής κατεύθυνσης.
• Να συνάψουν σύμβαση με σύμβουλο γεωπόνο.

Να σημειωθεί ότι οι υποψήφιοι δικαιούχοι/δικαιούχοι των δράσεων του Μέτρου 11 μπορούν να υποβάλλουν αίτηση στήριξης για το ίδιο αγροτεμάχιο και στις παρακάτω δράσεις του Μέτρου 10 «Γεωργοπεριβαλλοντικά και κλιματικά μέτρα»:

• 10.1.4 Μείωση της ρύπανσης νερού από γεωργική δραστηριότητα- Δέσμευση Β Ξηρική αμειψισπορά που εφαρμόζεται τουλάχιστον στο 30% της αρδευόμενης έκτασης
• 10.1.6 Διαχείριση φυτικών υπολειμμάτων των κλαδεμάτων στην ελαιοκαλλιέργεια
• 10.1.10 Προστασία τοπικών αβελτίωτων πληθυσμών – ποικιλιών που κινδυνεύουν από γενετική διάβρωση
  
  Πηγή: ellinikigeorgia.gr

Kουνουπίδι: θαυματουργό και πεντανόστιμο

Υψηλής διατροφικής αξίας φαγητό, το κουνουπίδι  ανήκει στην κατηγορία των λαχανικών που είναι απαραίτητο στην καθημερινή μας διατροφή. Είναι πλούσιο σε βιταμίνη C, φυλλικό οξύ, κάλιο, φώσφορο και μαγγάνιο και λειτουργεί ως φυσικό αντιοξειδωτικό καθώς είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες.

Kουνουπίδι: θαυματουργό και πεντανόστιμο

Το κουνουπίδι λέγεται ότι προέρχεται από το άγριο λάχανο που ευδοκιμούσε στην Ασία. Ανήκει στην ίδια κατηγορία λαχανικών με το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών και το λάχανο και συναντάται σε διάφορα μεγέθη.

Εκτός από σαλάτα μπορεί να μαγειρευτεί με πάρα πολλούς τρόπους, στον φούρνο ή στην κατσαρόλα και να γίνει ένα πλήρες και θρεπτικό υγιεινό γεύμα. Συνδυάζεται τέλεια με μπεσαμέλ ή κρέμα γιαουρτιού. Η συνηθέστερη παραδοσιακή συνταγή είναι κουνουπίδι γιαχνί, που έκαναν οι γιαγιάδες μας με σάλτσα ντομάτα.

Εάν δεν μπορείτε να υποφέρετε τη μυρωδιά του, ρίξτε μέσα στην κατσαρόλα την ώρα που το βράζετε μια φέτα λεμόνι μαζί με την φλούδα του.

Τα 100 γραμμάρια κουνουπίδι, έχουν τα εξής θρεπτικά συστατικά:

Πρωτεϊνες 2 γρ. υδατάνθρακες 5 γρ. φυτικές ίνες 2,5 γρ. ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2) 0,063 mg, θειαμίνη (βιταμίνη Β1) 0,057 mg, παντοθενικό οξύ 0,65 mg, νιασίνη (βιταμίνη Β3) 0,53 mg, βιταμίνη Β6 0,22 mg, φολικό οξύ 57 mg,, βιταμίνη C 46 mg, σίδηρο 0,44 mg, ασβέστιο 22 mg, φώσφορο 44 mg, μαγνήσιο 15 mg, ψευδάργυρος 0,28 mg, κάλιο 300 mg, ενέργεια 20 kcal.

                                                                                            

Η επανάσταση ξεκινάει από το πρωινό

Του Γιάννη Μακριδάκη

Θα έχετε προσέξει φαντάζομαι ότι έχει γεμίσει η Ελλάδα με μαγαζάκια που πουλάνε σφολιάτες, οι οποίες περιέχουν μέσα διάφορα απορρίμματα (τυρί ή υποκατάστατα, αλλαντικά κλπ) αλλά και καφέδες σε πλαστικά ή χάρτινα ποτήρια, τα δε μαγαζάκια αυτά πλασάρονται και ως πολιτισμένα καμιά φορά, ως ψαγμένα κάποια, με ταμπέλες στυλάτες και τίτλους πολύ δήθεν, με διάκοσμο συμπαθητικό, με καθαριότητα αστραφτερή, με προσωπικό ευγενικό.

Σίγουρα θα τα έχετε προσέξει, εδώ τα πρόσεξα εγώ που είμαι στο βουνό.

Αυτά λοιπόν τα μαγαζάκια αποτελούν το λάβαρο της αποτυχίας μας και της ανοησίας μας. Διότι η συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων των πόλεων τρέφονται από αυτά, κάποιοι αποκλειστικά, κάποιοι μόνο τα πρωινά, παράγοντας έναν απίστευτο όγκο πολύ κακής ποιότητας απορριμμάτων μέσα τους και γύρω τους.

Ό,τι τρώμε και ό,τι πίνουμε, είμαστε. Τον καφέ μας, όσοι πίνουμε, μπορούμε να τον πίνουμε σε ποτήρι δικό μας, έστω και αν μας τον φτιάχνει αυτό το μαγαζάκι με τις σφολιάτες, στο οποίο μπαίνουμε κάθε πρωί. 

Μπορούμε να παίρνουμε και το ποτήρι μας μαζί, να το δίνουμε στον υπάλληλο και να μας φτιάχνει εκεί τον καφέ μας. Δεν είναι τίποτα αυτό, είναι μια απλή κίνηση συνειδητότητας. 

Όσο για τα επεξεργασμένα τρόφιμα, αν συνειδητοποιήσουμε ότι μας καθιστούν ψυχικά, πνευματικά και οργανικά απορρίμματα, θα τα κόψουμε και θα τα αντικαταστήσουμε με φυσικές τροφές.

Καλημέρα, αυτή είναι μια αρχή επανάστασης και όχι τα μεγαλεπίβολα σχέδια σύγκρουσης με ένα σύστημα το οποίο είναι κατά βάθος ο εαυτός μας.

yiannismakridakis.gr

Αυτή η νέα γειτονιά θα παραγεί τη δική της τροφή, ενέργεια και θα ανακυκλώνει τα απορρίμματά της

Το ReGen Village, έξω από το Άμστερνταμ, θα γίνει η πρώτη γειτονιά που βασίζεται στις αρχές της αυτάρκειας και της αειφορίας. 

Πρόκειται για μία κοινότητα που σχεδιάστηκε, ώστε να είναι  αυτάρκης, παράγοντας τα δικά της τρόφιμα, τη δική της ενέργεια ενώ προβλέπεται και πλήρης διαχείριση των αποβλήτων.

Με τη χρήση των πιο προηγμένων μεθόδων για την καλλιέργεια τροφίμων - ένα συνδυασμό αεροπονίας, συλλογής βρόχινου νερού, περμακουλτούρας, και βιολογικής γεωργίας - η γειτονιά θα παράγει μεγάλο αριθμό τροφίμων για να καλύπτει πλήρως τις ανάγκες όλων των κατοίκων.

"Αναμένουμε κυριολεκτικά τόνους βιολογικών τροφίμων κάθε χρόνο: λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς, όσπρια, ψάρια, αυγά κ.ο.κ.", λέει ο James Ehrlich, Διευθύνων Σύμβουλος της  ReGen Villages,  εταιρείας που είναι υπεύθυνη για το έργο με έδρα την Καλιφόρνια. Η εταιρεία συνεργάζεται με το Effekt, αρχιτεκτονικό γραφείο της Δανίας, το οποίο έχει αναλάβει τον σχεδιασμό. 

Η κοινότητα θα παράγει επίσης τη δική της ενέργεια, χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό γεωθερμικής, ηλιακής,  θερμικής, αιολικής ενέργειας και βιομάζας. 

Μια μονάδα βιοαερίου θα μετατρέπει τα οικιακά απορρίμματα που δεν μπορούν να κομποστοποιηθούν σε ενέργεια, ενώ ένα σύστημα αποθήκευσης νερού θα συλλέγει το νερό της βροχής και θα το ανακατανέμει σε κήπους και υδροπονικά συστήματα.

Τα πρώτα 100 σπίτια της "πράσινης" γειτονιάς θα κατασκευαστούν στο Almere, μια γρήγορα αναπτυσσόμενη πόλη 20 λεπτά με το τρένο από το Άμστερνταμ.

Το φιλόδοξο σχέδιο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2017.

φωτογραφίες: Effekt

Πατάτες από σπίτι: στο χωράφι ή τον κήπο

Αν θες να πετύχει η καλλιέργεια πατάτας, ακολούθησε προσεκτικά τα παρακάτω βήματα :

• Αγοράστε πιστοποιημένο υγιή πατατόσπορο τουλάχιστον 15-20 μέρες πριν την σπορά από το κοντινότερο γεωπονικό κατάστημα.
• Απομακρύνετε κάθε πληγωμένο ή σάπιο κόνδυλο και τοποθετήστε τον σε τελάρα με ύψος 10-15 εκατοστών.
• Φυλάξτε τα τελάρα σε χώρους με υψηλή σχετική υγρασία, θερμοκρασία 16-18 °C και χαμηλό φωτισμό, ώστε να μην πρασινίσουν οι κόνδυλοι. Μπορείτε να τα σκεπάσετε και με μια λινάτσα.
• Στους μικρού μεγέθους κονδύλους που φυτεύονται ολόκληροι, μια μικρή τομή στη βάση βοηθάει στην ταχύτερη έκπτυξη των φυτρών.
• Ψεκασμός του πατατόσπορου με διάλυμα κρασιού ή ξυδιού με νερό σε αναλογία 1:1 επιταχύνει την έκπτυξη φυτρών.

Photo: reallysmallfarm@Flickr

• Αποφύγετε τον τεμαχισμό των κονδύλων προτιμώντας μικρού μεγέθους ενώ αν ο κόνδυλος είναι μεγάλου μεγέθους, τεμαχίζεται σε 2-4 κομμάτια.
• Η καλύτερη περίοδος για το κόψιμο του πατατόσπορου είναι μόλις αρχίσουν να ανοίγουν τα “μάτια”.
• Ο πατατόσπορος πρέπει να φυτεύεται αφού η κομμένη επιφάνεια φελλοποιηθεί και τα φύτρα, οι νεαροί βλαστοί, αποκτήσουν μήκος 1 - 2 εκ. 
• Μετά τον τεμαχισμό ο πατατόσπορος διατηρείται για 7-10 μέρες πριν το φύτεμα, για να γίνει καλή επούλωση των τομών, σε θερμοκρασίες 18-20°C και σχετική υγρασία 85-90%. 
• Τα μαχαιρίδια που χρησιμοποιούνται για τον τεμαχισμό των κονδύλων πρέπει να απολυμαίνονται με μπλε οινόπνευμα ή με διάλυμα χλωρίνης (μια κουταλιά του γλυκού σε ένα λίτρο νερό) ώστε να αποφεύγεται η μετάδοση ασθενειών.

Photo: reallysmallfarm@Flickr

Κατά τη φύτευση της πατάτας στο χωράφι, συνίσταται:

• Απομάκρυνση των υπολειμμάτων παλαιάς φυτείας πατάτας ή όποιας προηγούμενης καλλιέργειας και καταπολέμηση των ζιζανίων.
• Αποφυγή συνεχούς καλλιέργειας πατάτας ή άλλων σολανωδών (τομάτας, μελιτζάνας, πιπεριάς) στο ίδιο χωράφι.
• Φύτευση σε έδαφος σχετικά ψιλοχωµατισµένο, με κανονική υγρασία, χωρίς μεγάλους σβόλους.

Photo: reallysmallfarm@Flickr

• Φύτευση σε βάθος 15-20 εκατοστών, σε αποστάσεις φύτευσης 70-80 εκατοστών μεταξύ των γραμμών και 30 - 35εκ. μεταξύ των φυτών.
• Άρδευση με  σταγόνες για εξοικονόμηση νερού κατά τους ανοιξιάτικους μήνες.
• Ενσωμάτωση στο έδαφος κομπόστ, καλοχωνεμένης κοπριάς και βιολογικού λιπάσματος υψηλής περιεκτικότητας σε κάλιο.
  

Καλές σοδειές!
* Επισκεφθείτε το garden blog «Τα Μυστικά του Κήπου» (mistikakipou.gr), που επιμελείται ο γεωπόνος Κώστας Λιονουδάκης
ΚΕΙΜΕΝΟ: Κώστας Λιονουδάκης
ΠΗΓΗ: bostanistas.gr

Το διάβασμα, η μέθοδος, το χάλι μας

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Συντάκτης: 

Γιώργος Σταματόπουλος

Ζουν αρμονικά στην Αθήνα, έχοντας απαλλαγεί από οικονομικές και κοινωνικές υποχρεώσεις. Σύζυγοι - τι λέξη! Ο άντρας έχει τρελαθεί να διαβάζει τα τελευταία δέκα χρόνια ιστορικά και φιλοσοφικά πονήματα· η γυναίκα καταπίνει με μανία λογοτεχνικά βιβλία· όχι ποίηση.
Η Ιστορία, η Φιλοσοφία και η Λογοτεχνία υποκατάστατα της ζωής; Οχι, απαντούν ταυτόχρονα, ζούμε τη σχόλη που δεν υπάρχει στην πλειονότητα των συνανθρώπων μας, δυστυχώς. Τόσα χρόνια η ανάγκη μάς απέτρεπε από τούτη την απόλαυση· τα μόνα που μας απασχολούσαν: τηλεόραση, κινητά, διαδίκτυο, τουτέστιν βλακείες. Μα πού ζούσαμε τόσα χρόνια;
Ο σύζυγος έχει αποκτήσει κι άλλο πάθος· ακούει με τις ώρες κλασική μουσική - πλέον γνωρίζει τα πάντα, ψιθυρίζει η σύζυγος η οποία επιμένει στην ανάγνωση λογοτεχνικών αποκλειστικά κειμένων. Αρέσει και στην ίδια η Ιστορία, αλλά είναι αργά γι' αυτήν να «μπει» στις ιστορικές περιόδους, να τις κατατάξει στο κεφάλι της, να τις εμπεδώσει και να μπορεί να τις χειρίζεται στον καθημερινό της λόγο.
Είμαι θύμα μου λέει της ελλιπούς ελληνικής παιδείας, αφού σε καμία βαθμίδα της δεν υπάρχει μέθοδος, εκείνη δηλαδή η επίπονη διαδικασία που απαιτεί πειθαρχία στην ανάγνωση και αρκετό χρόνο· χρόνο ικανό να μην αποσπά τον αναγνώστη (τον μαθητή) από την επαφή του με το πνεύμα και την αφοσίωση στη μάθηση.
Ωστε η μέθοδός είναι (η έλλειψή της εννοείται) που μαστίζει την παιδεία και τον πολιτισμό της χώρας; Ναι, απαντά απροσδόκητα βέβαιη γι' αυτήν της τη διαπίστωση. Δεν έχουμε μάθει να διαβάζουμε, δεν μας έμαθαν ποτέ να διαβάζουμε συστηματικά, ελεύθερα και παιχνιδιάρικα, με πείσμα για κατάκτηση των γνώσεων που απαιτούνται για το πνευματικό ταξίδι του καθενός.
Αυτά γίνονται στις μικρές ηλικίες· από κει και μετά ό,τι θέλει ο καθείς· είτε συνεχίζει, είτε δρα διαφορετικά: εργάζεται, χορεύει, τραγουδά, φτιάχνει σπίτια, φυτεύει δέντρα, σπέρνει ανέμους, κάνει ό,τι γουστάρει. Είναι έτσι όμως;
Να μην μπούμε στα βαθιά, της λέω, και πελαγοδρομήσουμε· μεταξύ σας συζητάτε; Υπάρχει επαφή ή εσύ αλλού κι ο σύζυγος αλλού γι' αλλού; Α, μια χαρά τσακωνόμαστε, μου απαντά, όταν βλεπόμαστε (διότι αυτό γίνεται σπάνια).
Τα χρόνια της κρίσης δεν «ενοχλούμε» ο ένας τον άλλο στον χώρο μας (αυστηρά ιδιωτικός). Παλιοί αριστεροί και οι δύο. Ακόμη αριστερός, παρεμβαίνει ο σύζυγος παρά το ότι η πρώτη φορά αριστερή κυβέρνηση μας έχει πολύ απογοητεύσει. Προφανώς οι άνθρωποί της δεν έχουν διαβάσει καλά την Ιστορία των εθνών - υπερασπίζεται το πάθος του να αναγιγνώσκει ιστορικά κείμενα.
Τελικά, όποιος επιζήσει; Μάλλον ναι, λένε μ' ένα στόμα και με κατευοδώνουν.
Ε, τι να κάνω, ευχαριστώ για τον καφέ και απομακρύνομαι κατευθυνόμενος στο καφενείο της γειτονιάς. Ολοι μιλάνε για τον ΔΟΛ και για πλεκτάνες δημοσιογραφικές, για διαπλοκές, πλουτισμούς αθέμιτους, τρίγωνα αμαρτίας και διαπλοκής και πολλά άλλα. Πώς τα ξέρουν όλα τούτα; Και γιατί τόσα χρόνια δεν μιλούσε κανείς;
Φταίει μήπως ότι δεν είχαν μέθοδο στις αναγνώσεις τους;... Μήπως δεν μιλούσαν γιατί βολεύονταν και οι ίδιοι μέσα σ' όλη αυτήν την αντιπνευματική θύελλα, μέσα σ' αυτήν την καταιγίδα της κατανάλωσης και του ωχαδερφισμού - φιλελεύθεροι όντες και ατομικιστές, δεξιοί τε και αριστεροί; Μάλλον ναι, που λένε και οι φίλοι μου. Χάλια μαύρα.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Θεσσαλονίκη: Αγαθά με χαμηλό κόστος και χωρίς μεσάζοντες

Υψηλή ποιότητα τροφής από τον Κοινωνικό Καταναλωτικό Συνεταιρισμό Θεσσαλονίκης Βιος-Coop

-

«Παίρνουμε την τροφή στα χέρια μας» είναι το μήνυμα που κομίζει στους καταναλωτές ο Κοινωνικός Καταναλωτικός Συνεταιρισμός Θεσσαλονίκης «Βιος-Coop», που ιδρύθηκε με σκοπό τη λειτουργία ενός συνεταιριστικού, μη κερδοσκοπικού, παντοπωλείου με ποιοτικά, αλλά και φτηνά προϊόντα, όσο το δυνατόν περισσότερο προερχόμενα από συνεταιρισμούς αγροτών, αλλά και μεμονωμένους παραγωγούς.
Είναι ένας χώρος που φιλοξενεί ελληνικά και συνεταιριστικά προϊόντα, αλλά και κάποια προϊόντα ξένων αγροτικών συνεργατικών εγχειρημάτων, που λειτουργούν στη βάση του δίκαιου εμπορίου, με απευθείας πωλήσεις στους καταναλωτές χωρίς μεσάζοντες. Στα ράφια του μπορεί να συναντήσει κανείς οτιδήποτε βρίσκει και σε ένα συμβατικό σούπερ μάρκετ. Το δυνατό σημείο του συνεταιρισμού είναι η σχέση ποιότητας – τιμής. «Πάνω από το 80% των αγαθών, που αποτελούν το καλάθι ενός νοικοκυριού, τα προμηθευόμαστε χωρίς μεσάζοντες», τονίζει ο αντιπρόεδρος του Βιος-Coop, Γιώργος Γκογκίδης, και προσθέτει πως στόχος είναι η δημιουργία μιας τίμιας σχέσης με τους παραγωγούς, ώστε οι τιμές να είναι δίκαιες και για αυτούς και για τους καταναλωτές.
Τα αγαθά που προμηθεύεται από παραγωγούς ο συνεταιρισμός παίρνουν έγκριση από την ανοιχτή επιτροπή ποιότητας και συμβατότητας του εγχειρήματος. «Ελέγχουμε, λόγου χάρη, αν τα αγαθά είναι μεταλλαγμένα, αν περιέχουν βλαβερές ουσίες για τον άνθρωπο κ.λπ. και προτιμούμε αγαθά τοπικά για να κρατάμε χαμηλό το οικολογικό τους αποτύπωμα», σημειώνει με έμφαση ο κ. Γκογκίδης.
Η σχέση ποιότητας και τιμής, σε συνδυασμό με τον συνεταιριστικό και μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα του παντοπωλείου, που ανήκει ολοκληρωτικά στα μέλη του (σχεδόν 450 μέλη), καθιστούν το εγχείρημα πρωτότυπο κι ελπιδοφόρο. Άξιος αναφοράς είναι και ο τρόπος με τον οποίο διοικείται το Βιος-Coop, που λειτουργεί με βάση τις ιδέες, τις αξίες και τις αρχές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και της άμεσης δημοκρατίας. «Δεν λειτουργούμε με εργοδότες – διευθυντές», επισημαίνει ο κ. Γκογκίδης και προσθέτει πως «το διοικητικό και εποπτικό συμβούλιο αποτελείται από μέλη του συνεταιρισμού που προσφέρουν εθελοντικά και όχι με πληρωμή. Τα άτομα στις θέσεις ευθύνης δεν παραμένουν πάνω από ένα έτος, αλλά εναλλάσσονται. Ευθύνη τους αποτελεί η υλοποίηση των αποφάσεων της γενικής συνέλευσης».
Το Βίος-Coop απασχολεί αυτήν τη στιγμή επτά εργαζομένους που είναι, ταυτόχρονα, και μέλη. Συμμετέχουν ισότιμα τόσο στις αποφάσεις όσο και στην υλοποίηση των αποφάσεων του συνεταιρισμού. «Για του λόγου το αληθές», καταλήγει ο κ. Γκογκίδης, «μετά τις πρόσφατες εκλογές μας, δύο εργαζόμενοι έχουν εκλεγεί στο διοικητικό συμβούλιο».

Πηγή: http://www.ypaithros.gr

Βιολογικά προιόντα

Ως βιολογικά προϊόντα χαρακτηρίζονται εκείνα για τα οποία χρησιμοποιούνται βιολογικές μέθοδοι καλλιέργειας, εκτροφής και καταπολέμησης ασθενειών και παρασίτων. Δεν χρησιμοποιούμε χημικά σκευάσματα σε κανένα στάδιο της παραγωγής / ανάπτυξης.

Βιολογικα λαχανικα, φρουτα, κρεατα ...

Θα πρέπει να περάσει 1 ολόκληρο έτος μέχρι να μπορέσει μία καλλιεργήσιμη έκταση να χαρακτηριστεί ως κατάλληλη να δεχθεί βιολογική καλλιέργεια. Στο χρονικό αυτό διάστημα διενεργούνται έλεγχοι στο έδαφος και στο νερό που τροφοδοτεί το κτήμα. Πρέπει να είναι και τα δύο καθαρά από βαριά μέταλλα και διάφορα μικρόβια.
Βιολογικά λαχανικά είναι εκείνα που καλλιεργούνται σε πιστοποιημένες εκτάσεις με χρήση οργανικών μόνο λιπασμάτων για την καταπολέμηση των εντόμων, ζιζανίων και παρασίτων.
Τα βιολογικά φρούτα καλλιεργούνται και αυτά σε πιστοποιημένες εκτάσεις με χρήση οργανικών λιπασμάτων για την καταπολέμηση των εντόμων, ζιζανίων, παρασίτων και άλλων εχθρών. Τα βιολογικά φρούτα με τη μεγαλύτερη ζήτηση σε βιολογικές λαϊκές αγορές είναι τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια, τα μήλα και τα σταφύλια.







Αντίστοιχα, βιολογικό κρέας και βιολογικά πουλερικά ονομάζονται εκείνα που τρέφονται και με βιολογικές (οργανικές) τροφές και μόνο. Οι τροφές δηλαδή που χρησιμοποιούνται πρέπει να είναι πιστοποιημένες ως βιολογικές (με την αντίστοιχη επίδειξη τιμολογίων κατά τη διάρκεια ελέγχου). Στα ζώα και τα πουλιά απαγορεύεται ρητά η χορήγηση αυξητικών ή άλλων ορμονών. Επίσης, ορισμένα μόνο φάρμακα επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση ασθενειών και κάτω από την αυστηρή επίβλεψη κτηνιάτρου. Μόνο τότε το κρέας των ζώων και των πουλιών αλλά και τα παραγόμενα από αυτά γαλακτοκομικά προϊόντα χαρακτηρίζονται ως βιολογικά.
Από τα πουλερικά, τη μεγαλύτερη ζήτηση έχει το βιολογικό κοτόπουλο. Όσο για το κρέας, σημαντική ζήτηση παρουσιάζει το βιολογικό χοιρινό και το βιολογικό μοσχάρι, ενώ στην αγορά θα βρούμε και άλλα πιο εξεζητημένα κρέατα όπως αγριογούρουνο βιολογικής εκτροφής. Στην αγορά διατίθενται επίσης και παράγωγα βιολογικού κρέατος όπως λουκάνικα, μπιφτέκια και άλλα ...









Στα βιολογικά ψάρια τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Το τί ορίζει μία ιχθυοκαλλιέργεια βιολογική, ειδικά εκείνες του γλυκού νερού, εξαρτάται άμεσα από το είδος του ψαριού το οποίο εκτρέφεται. Το γεγονός είναι όμως πως από τις βασικότερες απαιτήσεις για να χαρακτηριστεί μία μονάδα παραγωγής ως βιολογική είναι η εξαιρετική καθαρότητα του νερού, η συνεχής ροή του και ο σχετικά μικρός αριθμός ψαριών στις δεξαμενές.

Είναι τα «βιολογικά προϊόντα» όντως βιολογικά;

Ο όρος «βιολογικά» στις μέρες μας μάλλον δεν είναι και τόσο ακριβής. Για να είναι η τροφή μας αγνή θα πρέπει εξ' ίσου αγνό να είναι και το νερό που δέχεται και ο αέρας που την περιβάλλει αλλά και το χώμα στο οποίο μεγαλώνει... διαβάστε περισσότερα για τα βιολογικά τρόφιμα

Είναι τα «βιολογικά προϊόντα» όντως βιολογικά;

Ο όρος «βιολογικά» στις μέρες μας μάλλον δεν είναι και τόσο ακριβής. Για να είναι η τροφή μας αγνή θα πρέπει εξ' ίσου αγνό να είναι και το νερό που δέχεται και ο αέρας που την περιβάλλει αλλά και το χώμα στο οποίο μεγαλώνει.
Όμως το περιβάλλον μας είναι γεμάτο ρύπους σε παγκόσμιο επίπεδο και ιδιαίτερα κοντά σε αστικές ζώνες. Η γη είναι βομβαρδισμένη με ραδιενεργά στοιχεία από άκρη σε άκρη και το μεγαλύτερο μέρος του υδροφόρου ορίζοντα είναι σοβαρά μολυσμένο. Ελάχιστα σημεία παραμένουν πραγματικά ανέγγιχτα από κάποιου είδους μόλυνση. Έτσι, ο όρος «βιολογικά» είναι από πολλούς αμφισβητήσιμος.








Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι τα ανεκτά όρια ρύπανσης αλλάζουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Πολύ χαμηλότερα ήταν τα ανώτατα επιτρεπτά όρια διοξειδίου του άνθρακα πριν από 20 χρόνια από τα σημερινά.
Τι μπορούμε όμως να κάνουμε; Να επιλέγουμε τα συμβατικά προϊόντα που σίγουρα έχουν μεγαλώσει σε χημικά λιπάσματα και έχουν ψεκαστεί με εντομοκτόνα;
Σίγουρα όχι. Επιλέγοντας να τρεφόμαστε με βιολογικά προϊόντα (αυτά δηλαδή που πληρούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την ανάπτυξή τους) ενδυναμώνουμε τον οργανισμό μας και τον βοηθούμε να αντισταθεί σε ασθένειες με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το σώμα μας δεν είναι μολυσμένο με χημικά πρόσθετα και παραμένει υγιέστερο από ποτέ. Τα βιολογικά τρόφιμα είναι σαφώς πιο υγιεινά από τα συμβατικά, αφού παράγονται απουσία χημικών εντομοκτόνων και χημικών λιπασμάτων.
Σε καμία περίπτωση η βιολογική διατροφή δεν εγγυάται την άριστη υγεία. Άλλωστε, η διατροφή είναι μόνο ένας από τους πολλούς παράγοντες που θα καθορίσουν την υγεία μας. Είναι όμως από τους ελάχιστους παράγοντες που μπορεί ο καθένας να ελέγξει πλήρως για τον εαυτό του. Η διατροφή έχει ίσως τη μεγαλύτερη σημασία για την διατήρηση της καλής μας υγείας και ιδιαίτερα για τους ανθρώπους που ζουν σε μεγαλουπόλεις, μακριά από την ύπαιθρο. Η σωστή διατροφή με βιολογικά προϊόντα και η σωματική άσκηση θα κάνουν θαύματα.

Πώς θα αναγνωρίσετε τα βιολογικά προϊόντα



Στην Ευρώπη τα μεταποιημένα βιολογικά προϊόντα πρέπει να περιέχουν αποκλειστικά βιολογικώς παραγόμενα συστατικά. Σε άλλες χώρες όμως, όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες, τα βιολογικώς παραγόμενα συστατικά αρκεί να περιέχονται κατά 95% για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν ως βιολογικό (οργανικό).

Πραγματικά είναι δύσκολο (και κάποιες φορές αδύνατον) για τον καταναλωτή να διακρίνει ποια προϊόντα είναι βιολογικά πριν προβεί στην αγορά τους. Και όσο περισσότερο αυξάνεται η ζήτηση των βιολογικών προϊόντων, τόσο περισσότερο πέφτουν οι αγοραστές τους θύματα απάτης.







Ο μόνος τρόπος για μία «διασφάλιση» είναι μέσω της πιστοποίησης του εκάστοτε προϊόντος από εγκεκριμένο από το κράτος φορέα.
Τρόφιμα που πολλές φορές χαρακτηρίζονται από τους παραγωγούς τους ως βιολογικά χωρίς να φέρουν την απαραίτητη πιστοποίηση πρέπει αν αντιμετωπίζονται με δυσπιστία από τους αγοραστές. Έχει παρατηρηθεί ότι σε πολλά χωριά, μικροπαραγωγοί προσφέρουν τα «αγνά και βιολογικά προϊόντα» τους ενώ έχουν χρησιμοποιήσει άφθονα χημικά λιπάσματα για την παραγωγή τους.
Παρ' όλα αυτά, οι μέθοδοι πιστοποίησης έχουν εγείρει πολλές αμφιβολίες για την εγκυρότητά τους σε διάφορα μέρη του κόσμου. Για παράδειγμα, σε Αμερική, Καναδά και Αυστραλία επιτρέπεται η χρήση εντομοκτόνων εφ' όσον αυτά είναι μη συνθετικά. Όμως, σε μια αμιγώς βιολογική καλλιέργεια, ο όρος εντομοκτόνο δεν υπάρχει γιατί κανένα βιολογικό σκεύασμα δεν μπορεί να είναι εντομοκτόνο αλλά μόνο εντομοαπωθητικό. Παράλληλα δε, νέες μέθοδοι καλλιέργειας που δεν χρησιμοποιούν χημικά λιπάσματα και εντομοκτόνα παρά μόνο κοπριά δε θεωρούνται βιολογικές.
Η χαλαρότητα και η έλλειψη σαφήνειας αλλά και λογικής στο τι πρέπει να θεωρείται βιολογικό και τι όχι, έχει οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στη δυσπιστία προς τις βιολογικές καλλιέργειες και τις διαδικασίες πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων.

Ερωτήματα για τα βιολογικά προϊόντα

Να αγοράσω βιολογικά;
Είναι όντως πιο ποιοτικά από τα συμβατικά ή είναι όλα αυτά ένας μύθος;
Έχουν όντως καλύτερη γεύση;
Γιατί όμως τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά είναι πιο στραπατσαρισμένα;
Και τί έχει πάθει ο κόσμος που τόσα χρόνια έτρωγε από τα συμβατικά;
Και πως ξέρω εγώ ότι αυτά που μου πουλάνε είναι όντως βιολογικά;
Γιατί είναι ακριβότερα από τα άλλα τρόφιμα;
Γιατί κάποιοι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι συμβατικά και βιολογικά τρόφιμα είναι ίδιας διατροφικής αξίας;






Αυτά είναι λίγα μόνο από τα ερωτήματα που καλείται να απαντήσει κάποιος πριν φτάσει στο ταμείο για να πληρώσει τα βιολογικά λαχανικά, το βιολογικό κρέας και ότι άλλο από την κατηγορία των βιολογικών τροφίμων έχει επιλέξει. Άλλωστε, κάπως πρέπει να δικαιολογήσει την ακριβότερη τιμή τους πριν τα αγοράσει. Φαίνεται πως η ποιοτική και γευστική υπεροχή των βιολογικών τροφίμων δεν είναι το ίδιο προφανής για όλους.
Είναι ευνόητο ότι τα ερωτήματα αυτά προκύπτουν λόγω της αυξημένης τιμής των εν λόγω τροφίμων. Η διαρκής πάλη του μέσου καταναλωτή της εποχής μας για εξοικονόμηση χρημάτων προκειμένου να καλύψει τις βασικές του ανάγκες τον φέρνει αντιμέτωπο με τέτοια ερωτήματα σχεδόν καθημερινά. Προσπαθεί με κάθε τρόπο να δικαιολογήσει την αγορά βιολογικών τροφίμων ή την στροφή του στα τρόφιμα συμβατικής καλλιέργειας, παραγωγής και εκτροφής. Γιατί, προφανώς, σε μια οικονομικά εύρωστη κοινωνία, τέτοια ερωτήματα θα ήταν αυταπάντητα.
Το δίλημμα αυτό έχει όμως περισσότερο πραγματική βάση απ’ ότι φανταζόμαστε. Τα δύο «στρατόπεδα» της συμβατικής και βιολογικής καλλιέργειας μάχονται για την επιβίωση. Τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα της συμβατικής καλλιέργειας έχουν παγκόσμια εμβέλεια και εξαπλώνονται σε πολλούς τομείς. Η μάχη αυτή μαίνεται κυρίως στα μέσα ενημέρωσης.
Και να που σε κάποια μεγάλα και έγκυρα έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά επιστήμονες ισχυρίζονται ότι τα συμβατικά και τα βιολογικά τρόφιμα είναι της ίδιας διατροφικής αξίας. Παραθέτουν μάλιστα και αρκετές μελέτες από διάφορα ερευνητικά κέντρα για να το υποστηρίξουν. Ο αναγνώστης, ευάλωτος, μη μπορώντας να αντιτάξει επιχειρήματα, αδυνατεί να καταλάβει τι συμβαίνει, γιατί λαμβάνει αντικρουόμενες πληροφορίες και ποιά είναι επιτέλους η αλήθεια.
Ας δοκιμάσουμε να απαντήσουμε πρώτα στο ερώτημα: θα τρώγαμε ποτέ οικειοθελώς δηλητήριο; Και μόνο το άκουσμα της ερώτησης προκαλεί απορία και τρόμο. Όμως αυτό ακριβώς τρώμε μαζί με τα συμβατικά τρόφιμα· δηλητήριο. Μόνο που το τρώμε σιγά-σιγά και λίγο-λίγο. Μαζί με τα συμβατικά φρούτα και λαχανικά τρώμε το εντομοκτόνο και το ζιζανιοκτόνο που χρησιμοποιήθηκε στην καλλιέργειά τους. Μαζί με το τρυφερό κρέας τρώμε για άλλη μια φορά τα παραπάνω, αφού αυτά κατανάλωσε το ίδιο το ζώο με την τροφή του. Σε άλλες περιπτώσεις καταναλώνουμε αυξητικές ορμόνες, βαριά μέταλλα και ρυπογόνα μέταλλα. Ας μην ξεχνάμε και την αντιβίωση, την οποία δεν θα παίρναμε ποτέ χωρίς κανένα λόγο, κατά αυστηρή οδηγία όλων των ιατρικών συλλόγων ανά τον πλανήτη. Τα εντομοκτόνα και τα ζιζανιοκτόνα είναι ισχυρά δηλητήρια (διαβάστε τις οδηγίες χρήσης και τις προφυλάξεις για αποφυγή τυχόν δηλητηρίασης). Όλα τα παραπάνω, όμως, μπαίνουν στο πιάτο μας κάθε μέρα με τα λαχανικά, τα φρούτα, τα δημητριακά, το κρέας και το ψάρι που καταναλώνουμε.
Το να τοποθετεί, λοιπόν, κάποιος «επιστήμονας» το βιολογικό πορτοκάλι στην ίδια διατροφική κλίμακα με το συμβατικό μοιάζει με κακόγουστο αστείο. Ίσως για κάποια επιστημονικά μάτια τα 80 mg βιταμίνης C του βιολογικού πορτοκαλιού είναι ίδιας διατροφικής αξίας με το κοκτέιλ των 80 mg βιταμίνης C με το εντομοκτόνο για την καταπολέμηση του ψευδόκοκκου του συμβατικού! Το γιατί όμως κυκλοφορούν τέτοιου είδους μελέτες είναι από μόνο του άξιο μελέτης.

Τι καλυπτουν οι επιδοτησεις

Ο απλός καλλιεργητής λαμβάνει επιδοτήσεις για μαζική παραγωγή «φθηνής» τροφής που επιβαρύνει όχι μόνο τον τελικό αγοραστή αλλά και το περιβάλλον. Έχοντας τη μεγαλύτερη μερίδα του αγοραστικού κοινού με το μέρος τους, οι συμβατικοί καλλιεργητές συνεχίζουν να χρησιμοποιούν χημικά προϊόντα που τους εξασφαλίζουν μεγάλη απόδοση, εύρωστο και οικονομικό προϊόν μεγάλης διάρκειας ζωής. Οι (δαπανηροί) έλεγχοι στις συμβατικές καλλιέργειες είναι ελάχιστοι ως και ανύπαρκτοι. Έτσι, η παραγωγή τους είναι ακόμα ευκολότερη και οικονομικότερη. Τα χημικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται στην συμβατική καλλιέργεια όμως περνούν από το χώμα στο νερό μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Παρασύρονται από τον αέρα, τις βροχές, τα επίγεια και υπόγεια ρέματα. Τελικά ρυπαίνουν μια τεράστια έκταση γύρω από την καλλιέργεια αλλά και άλλες εκτάσεις πολύ πιο μακρινές και καθιστούν αδύνατη τη βιοκαλλιέργεια στο μεγαλύτερο μέρος του καλλιεργήσιμου εδάφους.
Αντίθετα, ο βιοκαλλιεργητής λαμβάνει (για την ώρα) λιγότερες επιδοτήσεις με τις οποίες πρέπει να καλύψει τα τεράστια έξοδα της καλλιέργειας και της πιστοποίησης. Θα πρέπει να αφαιρεί τα ζιζάνια με τα χέρια και να αντιμετωπίζει τα έντομα με βιολογικές μεθόδους, δηλαδή να μην τα σκοτώνει, απλά να προσπαθεί να τα απομακρύνει. Το τελικό του προϊόν θα διαρκεί πολύ λιγότερο στα ράφια, δεν θα είναι τόσο καλοσχηματισμένο και θα έχει σαφώς μικρότερο αγοραστικό κοινό.

Η τιμή

Στην πρώτη περίπτωση της συμβατικής καλλιέργειας, πληρώνουμε φθηνά την ντομάτα και το μαρούλι μαζί με το χημικό του λίπασμα, το εντομοκτόνο και το ζιζανιοκτόνο που χρησιμοποιήθηκε. Η οικονομική αυτή τιμή μας αναγκάζει να πληρώνουμε ακριβότερα το «καθαρό» πόσιμο νερό.
Στην βιολογική καλλιέργεια και εκτροφή θα πληρώσουμε ακριβότερα την τροφή μας. Θα έχουμε κρατήσει το οικοσύστημα καθαρό και την τροφή χωρίς χημικά πρόσθετα. Θα έχουμε στηρίξει με την επιλογή μας το περιβάλλον μας καθώς και τα αυξημένα εργατικά χέρια που ασχολήθηκαν με την παραγωγή της βιολογικής μας τροφής.
Την πραγματική οικονομία όμως της βιολογικής μας διατροφής θα την δούμε στην υγεία μας. Το σώμα μας δεν θα έχει τοξίνες, περιττές αντιβιώσεις και κατάλοιπα χημικών λιπασμάτων. Θα αντιμετωπίζει ικανότερα τις ασθένειες. Επιλέγοντας σωστή τροφή επιλέγουμε μακροβιότητα και καλή υγεία. Βοηθάμε το σώμα μας να διεξάγει τις λειτουργίες του με τον καλύτερο τρόπο. Το δομούμε σωστά. Ίσως, δηλαδή, τα βιολογικά τρόφιμα να μην είναι και τόσο ακριβά όσο φαίνονται, αν το εξετάσουμε σε βάθος χρόνου. Ας σκεφτούμε επίσης ότι όσο ενισχύουμε την κατανάλωσή τους τόσο οικονομικότερα θα γίνονται. Στηρίζοντας τους βιοκαλλιεργητές θα πετύχουμε και καλύτερη ποιότητα στη διατροφή μας και οικονομικότερες τιμές προϊόντων στα καταστήματα βιολογικών και στους πάγκους των αντίστοιχων λαϊκών αγορών βιολογικών.
Φυσικά, το πώς αντιλαμβάνεται ο καθένας την οικονομία διαφέρει πολύ από άνθρωπο σε άνθρωπο. Όπως διαφέρει και η δυνατότητα της κάθε οικογένειας να δαπανήσει περισσότερα χρήματα για την διατροφή της. Καλό θα ήταν πάντως να αρχίσουμε να σεβόμαστε την υγεία και το περιβάλλον μας όσο μπορούμε περισσότερο. Εξάλλου, σε όλο το γνωστό σύμπαν, μόνο αυτός ο πλανήτης στηρίζει την ζωή όπως την γνωρίζουμε. Είναι κρίμα, λοιπόν, να τον καταστρέφουμε αλόγιστα.

Βιολογική καλλιέργεια και διατροφή
Βιολογική διατροφή σημαίνει υγεία, ευεξία, σωματική δύναμη και ψυχική ισορροπία. Το σώμα μας και ο εγκέφαλός μας αντιδρούν ανάλογα με τις διατροφικές μας συνήθειες. Όταν, λοιπόν, η διατροφή μας είναι φτωχή σε θρεπτικά στοιχεία, φτωχή και μειωμένη θα είναι και η σωματική και εγκεφαλική μας λειτουργία και απόδοση καθώς και η ψυχική μας υγεία.

Καλλιεργεια και περιβαλλον

Τα φυτά ζουν σε δύο κόσμους, σε δύο περιβάλλοντα, με τις ρίζες τους κάτω από το έδαφος και τον βλαστό τους στον αέρα. Λαμβάνοντας ανόργανα στοιχεία, έχουν σαν βασική τους λειτουργία τη μετατροπή αυτών σε οργανικά, δημιουργώντας έτσι τροφή. Οι διάφορες καλλιεργητικές μέθοδοι, βασιζόμενες στην αρχή αυτή, προσπαθούν να αποκομίσουν τη μέγιστη παραγωγή από το φυτό.
Σε μια επιτυχημένη βιολογική καλλιέργεια, το φυτό πρέπει να λαμβάνει την καλύτερη δυνατή τροφή για να στηρίξει το ριζικό του σύστημα, να βρίσκεται σε υγειές και θρεπτικό υπόστρωμα και να καταπολεμά τους εχθρούς του (επικίνδυνα ζιζάνια και έντομα) έγκαιρα και μόνο με φυσικές μεθόδους. Τότε, ανάλογα τις καιρικές συνθήκες, το αποτέλεσμα αναμένεται εντυπωσιακό.
Οι σημαντικότεροι παράγοντες για τη σωστή ανάπτυξη του φυτού σε βιολογική καλλιέργεια είναι οι παρακάτω:

1. Το κατάλληλο υπόστρωμα (χώμα ή άλλου είδους υπόστρωμα)
2. Η σωστή λίπανση
3. Το κατάλληλο πότισμα
4. Η βιολογική καταπολέμηση βλαβερών εντόμων και ζιζανίων
5. Η σωστή τοποθέτηση και προσανατολισμός της καλλιεργήσιμης έκτασης
6. Η κατάλληλη συντήρηση του υποστρώματος, ανάλογα με το είδος της καλλιέργειας

Είναι εξαιρετικά σημαντικό μια καλλιέργεια να είναι τόσο βιολογική όσο και οικολογική. Πρέπει δηλαδή ο καλλιεργητής να σέβεται το περιβάλλον, να μη σπαταλάει νερό, να ανακυκλώνει οργανική ύλη και να εξοικονομεί ενέργεια για την καλλιέργειά του.

Πηγή: http://www.viologika.gr

Παναγιώτης Μανίκης: Πώς η φυσική καλλιέργεια του έσωσε τη ζωή

Φυσική Καλλιέργεια

Συνέντευξη στον Πέτρο Αργυρίου

Συνέντευξη με τον Αγρότη-Φιλόσοφο Παναγιώτη Μανίκη, που ακολουθεί τις τεχνικές και τη Φιλοσοφία του Ιάπωνα Φυτοπαθολόγου Masanobu Fukuoka.

Παναγιώτη, πες μου λίγο, πως ξεκίνησε αυτή η ιστορία με την φυσική καλλιέργεια, τι σε ώθησε σε αυτή την ατραπό;

Όλα ξεκίνησαν από μια περιπέτεια που είχα με την υγεία μου σχετικά νωρίς στη ζωή μου. Όταν οι γιατροί μου γνωστοποίησαν ότι το «τέλος» μου πλησίαζε και μάλιστα τόσο νωρίς, κάτι μέσα μου έσπασε και κάτι άλλο επαναστάτησε. Θεώρησα ότι υπήρχε κάτι τραγικά λάθος στην αντίληψη ότι το ανθρώπινο πλάσμα δημιουργήθηκε-πλάσθηκε-γεννήθηκε για να υποφέρει από αρρώστιες και να ζει μια μίζερη ζωή.

Εκείνη τη στιγμή όμως δεν ήμουν εφοδιασμένος με τα κατάλληλα γνωστικά εργαλεία ώστε να γνωρίζω αν αυτή η αντίδραση ήταν απλά μια σπασμωδική απροθυμία μου να αποδεχτώ το τέλος μου, ή αν ήταν μια γνήσια φιλοσοφική σύλληψη γύρω από τη ζωή. Όπως και να χε, απηυδισμένος και φοβισμένος από τους κινδύνους που περιέκλειαν τα φάρμακα που μου ‘δίναν για να θεραπευτώ, αποφάσισα να τα πετάξω όλα και απλά να ζήσω μια πιο υγιεινή ζωή.

Άρχισα να διατρέφομαι καλύτερα, να απορρίπτω τα συναισθηματικά και νοητικά δηλητήρια που με περιτριγύριζαν και το αποτέλεσμα ήταν, τουλάχιστον στην περίπτωσή μου, μετά από μερικούς μήνες να έχω θεραπευτεί πλήρως από μια θανάσιμη ασθένεια.

Μετά από αυτή την προσωπική μου νίκη, άρχισα να θεωρώ ότι η «κλασσική» ιατρική, η ιατρική των αντιβιώσεων, των μεταμοσχεύσεων, η επεμβατική και επιθετική ιατρική ήταν μια εντελώς λανθασμένη ιατρική. Μιας και σπούδαζα γεωπονία, η σκέψη μου στράφηκε και στα φυτά, στο έδαφος, στη γη.

Η υγεία για μένα ήταν πλέον η φυσική κατάσταση των πραγμάτων και τα δηλητήρια, τα χημικά και τα τοξικά η εκτροπή που διατάρασσε την φυσική τάξη της υγείας, της ευρωστίας και της αρμονίας. Μέσα μου η κλασσική ιατρική και η γεωπονική επιστήμη με τα φάρμακα και φυτοφάρμακα που στοχεύουν και πυροβολούν οτιδήποτε είναι ζωντανό είχε ακυρωθεί.

Πόσα χρόνια πριν εκτυλίχθηκε αυτό στο οποίο αναφέρεσαι;

Το 1974. Από τότε και ύστερα άρχισα να αναζητώ μέσα από τα βιβλία για να βρω και άλλους ανθρώπους που είχαν δουλέψει σε αυτή την κατεύθυνση, να εμπλουτιστώ από αυτούς που είχαν συλλάβει την ιδέα ότι άνθρωποι, ζώα και φυτά γεννιούνται για να είναι υγιή, ότι η φυσική κατάσταση των πραγμάτων είναι η απόλυτη υγεία. Ένα από τα βιβλία που έπεσε στα χέρια μου ήταν το Η Επανάσταση του Ενός Άχυρου του Masanobu Fukuoka. Με το που το διάβασα, αποφάσισα να φύγω στην Ιαπωνία, να μαθητέψω δίπλα σε αυτόν τον άνθρωπο.

Έτσι το 1980 βρέθηκα στην Ιαπωνία, κοντά στον εμπνευστή της μεθόδου της φυσικής καλλιέργειας. Στη συνέχεια κάναμε μια δίμηνη περιοδεία σε χώρες της Ευρώπης. Ακολούθως δούλεψα σε αγροκτήματα στη Βραζιλία και την Ινδία. Το 1989 η ζωή με έφερε στην Έδεσσα όπου πήρα ένα αγρόκτημα το οποίο καλλιεργώ από τότε με τη μέθοδο της φυσικής καλλιέργειας.

Ναι, αλλά τι ακριβώς είναι η μέθοδος της φυσικής καλλιέργειας;

Είναι μια μέθοδος γεωργίας όπου δεν χρησιμοποιούνται λιπάσματα, φυτοφάρμακα, δεν κάνουμε ζιζανιοκτονία, δεν βοτανίζουμε, δεν οργώνουμε τη γη με μηχανήματα. Και υπάρχει και μια Πέμπτη Αρχή, αν θες, αναφορικά με το οπωροφόρα: Δεν τα κλαδεύουμε καν. Φυσικά, θα υποβαθμίζαμε τη φυσική καλλιέργεια αν την προσδιορίζαμε μόνο ως γεωργική μέθοδο. Η φυσική καλλιέργεια είναι ένα πνευματικό μονοπάτι που συνδέει επιστήμη, θρησκεία, φιλοσοφία σε μια ενιαία σύλληψη, όπως ήταν κάποτε στο παρελθόν αδιαίρετες. Η φυσική καλλιέργεια φιλοδοξεί να ενώσει θεό άνθρωπο και φύση.

Σήμερα η μέθοδος της φυσικής καλλιέργειας έχει φτάσει στην μέγιστή της σχεδόν απλότητα. Δεν χρειάζεται δηλαδή ούτε να φυτεύουμε, ούτε να οργώνουμε, δεν χρειάζεται να κάνουμε σχεδόν καμιά εργασία. Την περίοδο των βροχών, πριν τις φθινοπωρινές ή τις ανοιξιάτικες βροχές, κάνουμε ένα μεγάλο μείγμα σπόρων, κλασσικά δέντρα, οπωροφόρα δέντρα, λαχανικά, τα τυλίγουμε με αργιλόχωμα για να τα προστατέψουμε από τα πουλιά και τα τρωκτικά, τα πετάμε στο έδαφος και μετά παρατηρούμε αυτό που μας διδάσκει η φύση: Κάθε φυτό θα βγει εκεί που είναι καλύτερα για αυτό. Δεν απαιτείται καμιά ανθρώπινη γνώση, καμιά τεχνολογία.

Ποια ήταν άραγε η αντίδραση της κλασσικής γεωπονίας απέναντι στην πρόταση της φυσικής καλλιέργειας;

Η επίσημη γεωπονική επιστήμη αρνείται φυσικά αυτή τη μέθοδο, τη θεωρεί σαν μια αστεία, αβάσιμη προσέγγιση. Παρόλα αυτά είναι ξεκάθαρο πλέον ότι η χημική καλλιέργεια είναι αδιέξοδη. Ακόμη και καθηγητές πανεπιστημίου το αναγνωρίζουν αυτό. Η χημική καλλιέργεια απέτυχε και στους τρεις άξονες της: όχι μόνο δεν έλυσε το πρόβλημα της πείνας αλλά το επιδείνωσε κιόλας. Αρκεί να πούμε ότι κάθε χρόνο περίπου 100 εκατομμύρια στρέμματα γης, λόγω υψηλής αλατότητας που προκαλείται από την υπεράρδευση και την υπερλίπανση, καταστρέφονται και γίνονται εντελώς άχρηστη για γεωργική εκμετάλλευση. Επίσης δηλητηρίασε νερό, αέρα και γη.

Στον οικονομικό άξονα τώρα όπου τόσα πολλά είχαν υποσχεθεί, τα αποτελέσματα της χημικής γεωργίας είναι πασιφανή. Ο αγρότης βουλιάζει οικονομικά, ο αγροτικός πληθυσμός ολοένα και συρρικνώνεται. Έτσι σήμερα προτείνονται σαν απάντηση στο χημικό αδιέξοδο οι μεγάλες καλλιέργειες γης, ο μικρός αγρότης αποτελεί είδος προς εξαφάνιση, ο αγροτικός πληθυσμός έχει πέσει κάτω από το 4% στις αναπτυγμένες χώρες.

Μια τέτοια εξέλιξη έχει δρομολογηθεί και στην Ελλάδα φυσικά. Είναι σαφές λοιπόν ότι η χημική καλλιέργεια έχει αποτύχει. Στη θέση της προτείνονται τώρα τα μεταλλαγμένα και η ολοκληρωμένη διαχείριση, η οποία δεν είναι τίποτε άλλο από τη χημική καλλιέργεια κάτω από άλλο όνομα απλά χρησιμοποιούνται κάποια πιο ήπια φυτοφάρμακα που υποτίθεται ότι είναι λιγότερο βλαπτικά για το περιβάλλον. Αυτός είναι όμως ένας αυθαίρετος ισχυρισμός που δεν άπτεται της πραγματικότητας.

Έτσι η μόνη λύση που φαντάζει εφικτή και δίνει ελπίδα για ένα βιώσιμο μέλλον είναι η μέθοδος της φυσικής καλλιέργειας. Ακόμη και η βιολογική καλλιέργεια έχει υψηλό κόστος και στην ουσία είναι μια παραλλαγή της χημικής καλλιέργειας όπου, αντί για χημικά λιπάσματα, χρησιμοποιούνται βιολογικά λιπάσματα και στη θέση των χημικών φυτοφαρμάκων χρησιμοποιούνται βιολογικά φυτοφάρμακα. Είναι πάλι η ανθρώπινη αλαζονεία που αποφασίζει τι θα φυτέψει, που και πως θα το καλλιεργήσει σε αντίθεση με τη φυσική καλλιέργεια όπου η Φύση μας δείχνει το δρόμο. Εμείς το μόνο που κάνουμε είναι να της παρέχουμε όσους περισσότερους σπόρους μπορούμε και από κει και πέρα αυτή θα μας δείξει ποιο φυτό ταιριάζει καλύτερα σε κάθε περιοχή.

Αν βρισκόσουν σε ένα αναπόδραστο δίλημμα: χημική καλλιέργεια ή Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί –τι θα επέλεγες; Ποια μέθοδος κρύβει περισσότερους κινδύνους;

Τα μεταλλαγμένα μπορούν να αποτελέσουν μεγαλύτερη απειλή, ακόμη και από την οικονομική άποψη, γιατί ο αγρότης θα υποδουλωθεί πλήρως στις εταιρίες που θα παρέχουν τους μεταλλαγμένους σπόρους αλλά και τα λιπάσματα και τα αντίστοιχα φυτοφάρμακα. Όπως καταλαβαίνεις, στην γενετικά τροποποιημένη γεωργία, ο αγρότης θα τελεί υπό πλήρη εταιρική ομηρία. Το δίλημμα, όπως μου το παρουσιάζεις, είναι μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Απλά τα GMO’s κρύβουν ακόμη περισσότερους κινδύνους…

Έχει διατυπωθεί το επιχείρημα ότι η διασπορά των μεταλλαγμένων γονιδίων θα είναι υπό έλεγχο. Ποια η θέση σου; Μπορεί ποτέ κάτι τέτοιο να συμβεί;

Νομίζω ότι το ίδιο ερώτημα αφορά και την ιατρική και τη γονιδιακή θεραπεία. Ο δούρειος ίππος της βιοτεχνολογίας προωθεί την επεμβατικότητα σε γονιδιακό επίπεδο. Δεν έχει αποδώσει όμως ακόμη σχεδόν καμία εφαρμογή, εκτός ίσως από την παρασκευή ινσουλίνης, όπου πάλι όμως δεν μιλάμε ακριβώς για θεραπεία αλλά για υποκατάσταση. Οι εταιρίες δημιούργησαν φρούδες ελπίδες στον κόσμο, εμπορεύσιμες ψευδαισθήσεις για την παντοδυναμία της επέμβασης σε γονιδιακό επίπεδο.

Ίσως μπορείς να θεραπεύσεις π.χ τη μεσογειακή αναιμία, σβήνοντας ή τροποποιώντας κάποια γονίδια, το ερώτημα είναι όμως το τι συμβαίνει στην κυτταρική ισορροπία, τι μπορεί να συμβεί στην γονιδιακή αλυσίδα και τη δυναμική της ισορροπία που εκφράζει το φαινόμενο της ζωής. Μπορείς π.χ να θεραπεύσεις μια νόσο επεμβαίνοντας στο γονιδίωμα και εντελώς απρόοπτα να δημιουργήσεις δύο νέες, απρόβλεπτες νόσους. Αυτή η προσέγγιση δείχνει μια παντελή έλλειψη επιστημονικής σοβαρότητας, μοιάζει με τυχερό παιχνίδι, με ρουλέτα.

Μιλάς για επιστημονικό τυχοδιωκτισμό δηλαδή.

Η επιστήμη, μέσα στην προθυμία της να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των μεγάλων πολυεθνικών, ξεχνά ένα βασικό αξίωμα και ένα εγγενή περιορισμό της: η δράση προκαλεί την αντίδραση. Κάθε φορά που επεμβαίνουν, μας λένε «μην ανησυχείτε, δε θα υπάρξει κανένα πρόβλημα». Αλλά αυτό νομίζω ότι είναι μια τραγελαφικά ρηχή προσέγγιση, μια καθόλου επιστημονική υπεραισιοδοξία, απληστία μεταμφιεσμένη σε αφέλεια.

Παναγιώτη όμως, ειλικρινά τώρα, η δράση, ή η επέμβαση, δεν αποτελεί από τα βασικά στοιχεία προόδου του δικού μας πολιτισμού; Μπορούμε να ζήσουμε και να προοδεύσουμε χωρίς αυτό, επιλέγοντας την παθητικότητα αντί της δράσης;

Ο στόχος της ανθρώπινης δράσης πάει πάντα προς το συν άπειρο. Ο στόχος της ιατρικής επιστήμης κανονικά θα ‘πρεπε να ναι λιγότερα νοσοκομεία, λιγότερα φάρμακα, λιγότερες επεμβάσεις, λιγότερες ασθένειες. Αντιθέτως σήμερα, ο στόχος των υπουργείων υγείας ανά τον κόσμο, που εκφράζει κιόλας και κοινωνικό αίτημα, είναι το περισσότερο: περισσότερα νοσοκομεία, φάρμακα, επεμβάσεις. Είναι μια αντίστροφη διαδρομή. Το όραμα της ιατρικής επιστήμης θα ‘πρεπε να είναι όχι μόνο το να μην είναι άρρωστο το ανθρώπινο πλάσμα αλλά να είναι απολύτως υγιές. Το επίκεντρο της ιατρικής επιστήμης και πρακτικής θα ‘πρεπε να είναι όχι η αρρώστια αλλά η υγεία. Η υγεία δεν ισοδυναμεί απλά με την έλλειψη ασθένειας, αλλά προσδιορίζεται και από άλλες ποιότητες, όπως είναι η ικανότητα να αντλείς χαρά από τη ζωή, η αντοχή στις αντιξοότητες, υπομονή, καρτερικότητα. Αυτές είναι κάποιες από τις ποιότητες που συνάδουν και συμβαδίζουν με μια καλή υγεία και όχι μια χρόνια υποκλινική ασθενικότητα. Αυτές τις ποιότητες η ιατρική τις αγνοεί, γιατί η ιατρική δεν ασχολείται με την υγεία αλλά μάλλον με την αρρώστια. Το ίδιο συμβαίνει και στην γεωπονική επιστήμη. Μελετάμε τις ασθένειες των φυτών και ψάχνουμε τον τρόπο να τις καταπολεμήσουμε όταν ο Ιπποκράτης, 2500 χρόνια πριν, διετύπωνε την πολύ εύληπτη αντίληψη ότι «τα συμπτώματα των ασθενειών είναι θεραπευτικές διεργασίες εν εξελίξει», διεργασίες που πρέπει να υποβοηθηθούν για να μπορέσει ο οργανισμός να εξυγιανθεί. Η ιατρική κάνει ακριβώς το αντίθετο: καταπιέζει τα συμπτώματα, τα βάζει πάλι κάτω από το χαλάκι της εξώπορτας. Επομένως, είτε μιλάμε για ιατρική είτε για γεωπονία, μιλάμε για μια επιστήμη που βάζει το κάρο μπροστά από το άλογο. Αυτό είναι το σύμπτωμα μιας επιστήμης αποκομμένης από τη φιλοσοφία και τη ζωή και οι παρενέργειες αυτής της αχαλίνωτης τεχνο-επιστήμης φαίνονται παντού, από τη μόλυνση, τις πλημμύρες, την τρύπα του όζοντος έως το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου και δεκάδες άλλα προβλήματα. Είναι μια επιστήμη που έχει αποστατήσει από τη ζωή και που δημιουργεί προβλήματα που αδυνατεί να λύσει. Όπως έχει διατυπώσει και ο Αϊνστάιν, ο νους που δημιουργεί το πρόβλημα δεν μπορεί να το λύσει. Χρειαζόμαστε κάτι έξω από αυτόν το νου. Και αυτό το κάτι είναι η πρόταση της φυσικής καλλιέργειας. Είναι ο μη-νους, ο διαισθητικός νους, η ολιστική προσέγγιση που μπορεί να δώσει απάντηση στα προβλήματα που δημιούργησε η εξειδικευμένη ανθρώπινη γνώση.

Ποια είναι η οπτική σου σε σχέση με εναλλακτικές προσεγγίσεις σε άλλα επιστημονικά πεδία. Από τη στιγμή που ασπάζεσαι τη φυσική καλλιέργεια στη γεωπονία, ποια θεωρείς ότι η αντίστοιχη προσέγγιση στην ιατρική ή σε οποιοδήποτε άλλο επιστημονικό πεδίο;

Πιστεύω ότι για να καταλάβει κανείς τι είναι φυσική καλλιέργεια πρέπει παράλληλα να είναι φυσικός άνθρωπος και να διατρέφεται και φυσικά. Αν κάποιος δεν αντιλαμβάνεται ή δεν ακολουθεί ένα από αυτά τα συστατικά του φυσικού ανθρώπου, δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι καταλαβαίνει τη φυσική καλλιέργεια. Σήμερα είμαστε διαποτισμένοι από πολλές εναλλακτικές θεωρήσεις: βελονισμό, ομοιοπαθητική, φυσική υγιεινή, ωμοφαγία κ.λ.π. Νομίζω λοιπόν ότι είναι σημαντικό το να απαντήσουμε στο τι είναι ο φυσικός άνθρωπος, ώστε να καταλάβουμε τι ακριβώς είναι η φυσική καλλιέργεια. Η απάντηση είναι ότι δεν γνωρίζουμε τι είναι ο φυσικός άνθρωπος, δεν γνωρίζουμε τι είναι η φυσική καλλιέργεια και δεν γνωρίζουμε τι είναι η φυσική διατροφή. Ξεκινώντας από αυτή τη σωκρατική άγνοια, από την ταπεινότητα της συνειδητοποίησης ότι δεν μπορούμε να ξέρουμε τι είναι φυσική τροφή, τι είναι φυσικός άνθρωπος, ακόμη και τι είναι φυσική καλλιέργεια, τότε αρχίζει και ανθίζει μια πραγματική γνώση, μια γνώση άμεση και διαισθητική. Αυτή του είδους η γνώση δεν μπορεί να καταγραφεί ή να μεταδοθεί μέσα από βιβλία, είναι αυστηρά βιωματική. Υπάρχουν φυσικά κάποιες αρχές στη φυσική καλλιέργεια αλλά τα πράγματα, όπως έλεγε ο Ηράκλειτος, είναι σε μια συνεχή ροή. Το σημείο λοιπόν εκκίνησης της φυσικής καλλιέργειας είναι η αναγνώριση της άγνοιας μας, το ότι δεν ξέρουμε τίποτε. Όταν ο άνθρωπος ξεκινά από μια τέτοια παραδοχή, τότε μόλις ξεκινά την πορεία του προς την άμεση, διαισθητική γνώση. Ο φυσικός καλλιεργητής έχει μια πιο επίπεδη γνώση από το αναλυτικό βάθος της εξειδικευμένης προσέγγισης, αλλά η γνώση αυτή είναι πιο περιεκτική. Αυτή η κατατετμημένη μορφή γνώσης οδήγησε στη συσσώρευση των οικολογικών και άλλων προβλημάτων που συναντάμε σήμερα. Και ο χώρος της οικολογίας δεν κατέφερε να αποσυνδεθεί από τους περιορισμούς και την προβληματική της εξειδικευμένης γνώσης. Άλλοι ασχολούνται με τις φάλαινες, άλλοι με τις φώκιες άλλοι με τις αρκούδες. Το ζήτημα όμως είναι το ποιος θα δώσει μια συνολική απάντηση σε σχέση με τα προβλήματα που μαστίζουν τον πλανήτη μας σήμερα. Κάνουμε ανάλυση και όχι σύνθεση. Ακόμη και αν μπορέσουμε να κάνουμε σύνθεση, η εικόνα που θα πάρουμε είναι αυτή που βλέπουμε μέσα από έναν σπασμένο καθρέφτη και όχι το πώς πραγματικά μοιάζει η φύση, σπασμένα κομμάτια από δω και από κει, θραύσματα κολλημένα από βιαστικό οξυγονοκολλητή.

Δηλαδή η επιστημονική προσέγγιση είναι άχρηστη πλέον;

Νομίζω ότι χρειαζόμαστε μια νέα επιστήμη που θα αρνηθεί τη σημερινή επιστήμη της ανάλυσης και του τεμαχισμού. Μια περισσότερο ολιστική επιστήμη, που θα ξεφύγει από την εσφαλμένη αντίληψη ότι το αντικείμενο δεν επηρεάζει το υποκείμενο, μια παρανόηση που εδώ και δεκαετίες έχει γίνει αντιληπτή στο χώρο της κβαντοφυσικής. Μια νέα επιστήμη η οποία θα συνδεθεί με τη θρησκεία και τη φιλοσοφία για να καρποφορήσει μια νέα ολιστική αντίληψη του κόσμου.

Και θεωρείς ότι μια τέτοια νέα επιστήμη είναι πιο εύκολο να αναδειχθεί σήμερα, που ο άνθρωπος έχει απομακρυνθεί τόσο πολύ από τη Φύση;

Σήμερα φαντάζει πιο εύκολο, γιατί υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που δουλεύουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Ο Fukuoka σαφώς είναι ένας από αυτούς τους ανθρώπους και σαφώς δεν είναι ο μόνος που έχει δει τα αδιέξοδα της σημερινής επιστήμης και που εργάζεται για μια ποιοτικότερη, πληρέστερη αντίληψη. Τοποθετώντας την επιστημονική παρατήρηση στη βάση του ότι η Φύση είναι τέλεια και η ανθρώπινη γνώση ατελής, μπορούμε να αρχίσουμε την ίαση των δεινών και των τραυμάτων που επέφεραν η μονομέρεια και το αναλυτικό νυστέρι της εξειδικευμένης επιστήμης. Ένα απλό παράδειγμα του πως μπορούμε να βάλουμε σε δράση αυτά τα πράγματα είναι οι σπορές που κάνουμε στη φυσική καλλιέργεια. Ξεκινάμε από τη θέση ότι δε γνωρίζουμε τίποτε, μια θέση αξιωματική και επομένως θρησκευτική. Τη συνδυάζουμε με τη φιλοσοφική θέση ότι η Φύση είναι τέλεια και η ανθρώπινη γνώση περιορισμένη. Και η επιστημονική παρατήρηση είναι ότι όπου υπάρχουν έρημοι, όπου υπάρχουν λιβάδια, όπου βόσκουν συστηματικά ζώα, δεν υπάρχουν πολλοί σπόροι και δεν υπάρχει ποικιλία τους. Αυτό λοιπόν που κάνουμε είναι να παρέχουμε σπόρους στη Φύση, αφού τους έχουμε τυλίξει σε αργιλόχωμα για να τους προστατέψουμε, σε όσο δυνατόν μεγαλύτερη ποικιλία χωρίς να υποδεικνύουμε ή να επιβάλουμε τη δική μας γνώση στη φύση και στη συνέχεια βλέπουμε αυτό που μας διδάσκει η Φύση.

Παναγιώτη, θα συμφωνήσω μαζί σου ότι η ανθρώπινη γνώση είναι πεπερασμένη, ατελής αν θέλεις. Αν η Φύση είναι τέλεια όμως, και ο άνθρωπος στοιχείο της, τότε η συλλογιστική υποδεικνύει ότι, κάπου, κάποτε στην εξέλιξη της ανθρωπότητας, «κάτι έσπασε» την φυσική τελειότητα. Μήπως έχουμε αρχίσει να μιλάμε με ηθικούς όρους ή και αν θες μεταφυσικούς όρους για την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού, με όρους, όπως κακό και αμαρτία;

Το προπατορικό αμάρτημα συμβολίζει αυτήν ακριβώς τη διάσπαση. Ο άνθρωπος έφαγε τον «απαγορευμένο καρπό» από το δέντρο της γνώσης, ρώτησε το πρώτο του γιατί, γέννησε την επιστήμη και διαχωρίστηκε από το περιβάλλον του. Δεν έδιωξε ο Θεός τον άνθρωπο από τον παράδεισο, ο άνθρωπος έφυγε από μόνος του. Και μετά τα γιατί άρχισε να διατυπώνει τα παχυλά εγώ του και να ζει σύμφωνα με αυτά. Ο λόγος που ο άνθρωπος καταστρέφει τη Φύση είναι γιατί μες στον εγωισμό του δεν έχει καταλάβει ότι είναι ένα με αυτήν, ότι βλάπτοντας τη Φύση βλάπτει τον εαυτό του.

Όμως δεν βρίσκεις πως αν δεν είχε αρθρωθεί το πρώτο γιατί, ο Σωκράτης δεν θα είχε ποτέ διατυπώσει το ότι «ένα πράγμα γνωρίζω, ότι τίποτε δεν γνωρίζω», που λίγο πολύ αποτελεί κεντρική θέση για τη φυσική καλλιέργεια που προτείνεις και ακολουθείς; Δεν ήταν κάποια στάδια αναγκαία για να αντιληφθούμε τους περιορισμούς της ανθρώπινης αντίληψης και γνώσης;

Δεν έχουμε τη δύναμη να αλλάξουμε οτιδήποτε από όσα έγιναν στο παρελθόν. Καλώς ή κακώς έγιναν. Το θέμα το κρίσιμο είναι να δούμε τι συνεπάγονται όλα αυτά που έχουν ήδη συμβεί. Ο άνθρωπος υποτίθεται ότι προόδευσε και αναπτύχθηκε, ότι κατάφερε να διευκολύνει με τις εφευρέσεις του τη ζωή του. Στο τέλος όμως παγιδεύτηκε στις συνθήκες του χώρου και χρόνου και στην ευκολία της ύλης και έχασε τον πρωταρχικό του στόχο, την πιο ουσιαστική του επιθυμία. Και αυτή είναι το να ζει ευτυχισμένος. Για να αξιολογήσουμε την πρόοδο και την ανάπτυξη θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν αυτές συμβαδίζουν με την ανθρώπινη χαρά και ευτυχία. Αν δεν συμβαδίζουν μου είναι αδιάφορες, κούφιες. Τι σημαίνει τελικά πρόοδος και ανάπτυξη όταν αυτά ακριβώς καταστρέφουν και απειλούν τη Φύση και κατ’ επέκταση το ανθρώπινο πλάσμα, την ευμάρεια και την ευτυχία του οποίου υποτίθεται ότι θα διασφάλιζαν; Αντί να κάνουμε τον κόσμο πιο ασφαλή τον κάναμε πιο επισφαλή.

Τη νέα τεχνολογία δηλαδή τη φαντάζεσαι χωρίς τεχνολογία, απογυμνωμένοι από οποιοδήποτε τεχνικό μέσο; Γιατί από όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω, στη φυσική καλλιέργεια δεν χρησιμοποιείτε καθόλου τεχνικά μέσα. Μπορείς να φανταστείς μια κατάσταση που προωθεί τη γνώση χωρίς τεχνικά μέσα. Μέσα σε όλα τα δεινά της προόδου υπάρχουν τουλάχιστον οι τηλεπικοινωνίες και το διαδίκτυο που μπορούν να διαμορφώσουν ένα δίκτυο πληροφοριών και γνώσης. Έχουμε την πολυτέλεια να χάνουμε τέτοιες κεκτημένες ευκαιρίες;

Χρησιμοποιούμε μπετονιέρες και αν η κυβέρνηση δεχτεί την πρόταση που έκανε το ελληνικό ινστιτούτο αεροναυτικής και αστροναυτικής, μπορεί να χρησιμοποιήσουμε και αεροπλάνα για να σπείρουμε τα βουνά της Ελλάδας και αν όλα πάνε καλά και βουνά άλλων χωρών, αλλά και ερήμους. Υπάρχει αυτή η συζήτηση, για μια αντίφαση: από τη μια να απορρίπτεις την ήδη τεχνολογία κι από την άλλη να αξιοποιείς τα μέσα της. Από τη στιγμή όμως που αυτά τα μέσα υπάρχουν, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείς αεροπλάνα για να βομβαρδίζεις εκτάσεις με σβώλους (σπόρους με αργιλόχωμα), παρά να τα χρησιμοποιείς για να βομβαρδίζεις άμαχους πληθυσμούς. Τώρα, όσον αφορά την ουσία της ερώτησης, ναι η φυσική καλλιέργεια προτείνει ένα γύρισμα προς το μηδέν, προς το τίποτα και επιζητά όλο και λιγότερα. Δεν είναι ένα γύρισμα προς τον πρωτογονισμό, κάτι τέτοιο θα ήταν ανόητο να τα ισχυριστεί κανείς, αλλά ένα γύρισμα προς την απλότητα, την μέγιστη απλότητα. Καλώς ή κακώς, φτάσαμε ως εδώ που φτάσαμε και προκαλέσαμε όλα αυτά τα δεινά. Είναι καιρός να σταματήσουμε και σιγά-σιγά να αρχίσουμε μια αντίστροφη διαδρομή, απόρριψης επιθυμιών και επομένως και τεχνολογιών. Δεν μπορεί όμως κάποιος να διαγράψει αυτά που ήδη έχουν γίνει. Αν γινόταν κάποια φυσική καταστροφή ή κάποια φθορά και τα οικοδομήματα της «προόδου» καταστρέφονταν, δεν θεωρώ ότι θα ήταν μια άσχημη τροπή. Από την άλλη μεριά, δεν υπάρχει καμιά πρόθεση να καταστρέψουμε ή να αποδομήσουμε αυτό που ήδη υπάρχει. Το όραμα της φυσικής επιστήμης είναι η δημιουργία ενός φυσικού πολιτισμού, όπου ο άνθρωπος και η επιστήμη του, η νέα επιστήμη, τάσσονται στην υπηρεσία της Φύσης. Το κριτήριο για την πρόοδο είναι απλά: Είναι π.χ η πυρηνική ενέργεια ή τα μεταλλαγμένα καλά για τη Φύση; Αν όχι απορρίπτονται. Γιατί από τη στιγμή που δεν είναι καλά για τη Φύση, δεν είναι καλά και για τον άνθρωπο. Προσπαθώντας να χτίσουμε ένα καλύτερο μέλλον για την ανθρωπότητα, καταφέραμε να καταστρέψουμε τη Φύση και στο τέλος και η ίδια η ανθρωπότητα κινδυνεύει. Είναι καιρός να βάλουμε τη Φύση πάνω από όλα και κάθε τι που κάνουμε να έχει σαν πρωταρχικό και κεντρικό κριτήριο αν αυτό είναι καλό για τη Φύση.

Σε ένα υποθετικό σενάριο, όπου ο κόσμος γίνεται έτσι ακριβώς όπως τον οραματίζεσαι, τι θα έπαιρνες στις αποσκευές σου για την επόμενη μέρα; Ούτε κινητά, ούτε τηλέφωνα ούτε διαδίκτυο, τίποτε;

Νομίζω ότι οι ανθρώπινες σχέσεις μπορούν να γίνουν πιο ανθρώπινες χωρίς να χρειάζονται τηλεπικοινωνιακά δίκτυα. Έτσι κι αλλιώς η ανθρώπινη ζωή σήμερα είναι μια φαντασίωση καθώς ζούμε στον κόσμο του νου και των επιθυμιών του. Το να ζούμε τη φαντασία της φαντασίωσης είναι μια μεγάλη υπερβολή. Και αυτή τη στιγμή, μέσα από το διαδίκτυο που υποτίθεται ότι προωθεί την επικοινωνία και την επαφή ή μέσα από τις τηλεοράσεις, ζούμε τη φαντασίωση της φαντασίωσης. Πιστεύω λοιπόν πως είναι καιρός να παρατήσουμε αυτή τη φαντασιακή ζωή και να επιδιώξουμε την πραγματική ζωή άμεσα και βιωματικά, να χτίσουμε ανθρώπινες σχέσεις πάνω σε έναν πρωταρχικό άξονα: Πως κάθε τι που συμβαίνει στους άλλους συμβαίνει και σε μας, κάθε τι που συμβαίνει σε οποιοδήποτε έμβιο πλάσμα είναι αυτό που συμβαίνει και σε μας.

Πες μου λίγο για την πρόταση που κατατέθηκε στην κυβέρνηση σε σχέση με τη φυσική καλλιέργεια;

Το ελληνικό ινστιτούτο αεροναυτικής και αστροναυτικής προτίθεται να διαθέσει πόρους και αεροσκάφη προκειμένου να γίνουν σπορές σε όλη την Ελλάδα. Η πρόταση κατατέθηκε λίγο μετά την ορκωμοσία της κυβέρνησης και στους 300 βουλευτές. Αυτό δε σημαίνει ότι το ινστιτούτο θα χρηματοδοτεί εσαεί τη μέθοδο, αλλά δίνει το έναυσμα και την ευκαιρία για να βγουν τουλάχιστον κάποια συμπεράσματα για την μέθοδο. Από ‘κει και πέρα είναι στο χέρι των ειδικών επιστημόνων και της κυβέρνησης να τα αξιοποιήσουν.

Εσύ που τόσα χρόνια καλλιεργείσαι και καλλιεργείς με τη μέθοδο της φυσικής καλλιέργειας, πως το βλέπεις το πράγμα να εξελίσσεται; Βλέπεις το δέντρο να μεγαλώνει και να δίνει καρπούς; Υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω που ανταποκρίνονται, που χρειάζονται τη μέθοδο;

Πιστεύω ότι πολύ περισσότερος κόσμος ενδιαφέρεται για τα δάση, θέλει να κάνει κάτι για αυτά και το είδα ιδιαίτερα αυτό και στην περιοδεία που κάναμε πρόσφατα επί ένα μήνα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, στο Πήλιο, στην Πελοπόννησο, στην Εύβοια, στη Θήβα, στην Κέρκυρα. Κανείς όμως δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι αυτό το ενδιαφέρον θα διαρκέσει. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι στην περιοδεία και σπορές που κάναμε μαζί με εθελοντές από Ελλάδα και εξωτερικό, απουσίαζε επιδεικτικά το ντόπιο στοιχείο, οι περισσότερο ευαισθητοποιημένοι ήταν εθελοντές από Αθήνα οι οποίοι μετά τις καταστροφές στην Πεντέλη στον Υμηττό και την Πάρνηθα βιώνουν πως είναι να ζουν με λιγότερο οξυγόνο, με λιγότερο πράσινο και ανησυχούν. Αλλά κανείς δεν ξέρει πόσο θα κρατήσει όμως αυτό το ενδιαφέρον. Το σημαντικό είναι ότι και δέκα άτομα να ευαισθητοποιηθούν σε κάθε νομό αυτό θα αποτελεί ένα μεγάλο πλεονέκτημα που μπορεί να σημάνει μεγάλες αλλαγές. Για τι πιστεύω στη δύναμη των λίγων που είναι παθιασμένοι με αυτό που κάνουνε, που δίνουν όλο τους το είναι σε αυτό που κάνουνε. Αυτό για μένα είναι αισιόδοξοι.

Αυτή είναι η εικόνα στον ελλαδικό χώρο. Ποια είναι η παγκόσμια εικόνα για τη φυσική καλλιέργεια;

Είχαμε μια συνάντηση τον Αύγουστο εδώ στην Έδεσσα και υπήρχε προσέλευση ανθρώπων από διάφορες γωνιές της γης –Ιαπωνία, Κορέα και διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες. Έγινε μια ταυτόχρονη δράση και στην Ιαπωνία και την Ιταλία με μικρές σπορές –εδώ κάναμε μεγαλύτερες. Ήταν σαν να λάβαμε ένα μήνυμα ότι και άλλοι άνθρωποι προσπαθούν σε διάφορες περιοχές της γης. Πιστεύω όμως ότι θα ήταν σημαντικό για την μέθοδο να κερδίσει την υποστήριξη έστω και ενός μικρού τμήματος της επιστημονικής κοινότητας για να πάρει ακόμη μεγαλύτερη ώθηση. Ευκταία θα ήταν φυσικά και η συναίνεση της Ελληνικής, αλλά και άλλων κυβερνήσεων, ώστε να ξεκινήσουν μεγάλες σπορές γιατί θεωρώ ότι ο χρόνος είναι πολύτιμος. Η καταστροφή των δασών έχει σαν επακόλουθο και τη διάβρωση του εδάφους που για μένα σημαίνει το τέλος των πολιτισμών και την έλλειψη οξυγόνου αλλά και νερού γιατί στη φυσική καλλιέργεια πιστεύουμε ότι η βροχή δεν πέφτει από τον ουρανό αλλά γεννιέται από το έδαφος, ότι είναι τα φυτά με την λειτουργία που κάνουν τα φύλλα των δέντρων που δημιουργούν τα σύννεφα και φέρνουν τη βροχή. Επομένως και το πρόβλημα της ύδρευσης των πόλεων αλλά και της άρδευσης των χωραφιών είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την αποκατάσταση των δασών. Αλλά βέβαια εμείς, πάνω από όλα, σαν όραμα έχουμε τη δημιουργία ενός φυσικού πολιτισμού που θα έχει σαν μοναδικό στόχο να υπηρετεί τη Φύση και να δημιουργήσει έναν πραγματικό φυσικό παράδεισο πάνω στη γη, όπου ο άνθρωπος θα μπορεί να ζει απολύτως ευτυχισμένος και υγιής. Βλέπουμε λοιπόν, πέρα από τις σκοπιμότητες της επιβίωσης και κοιτάζουμε κατάματα το όραμα του να ζούμε σε μια Φύση πραγματικά όμορφη. Πιστεύω ότι ο άνθρωπος αρρωσταίνει στο βαθμό που αποκόβεται από τη Φύση και πως ο μόνος δρόμος για να θεραπευτεί είναι η επιστροφή στη Φύση. Πιστεύω πως δεν υπάρχει επίσης καλύτερος τρόπος για να χτίσουνε οι άνθρωποι τις σχέσεις τους, για να ερωτευτούνε από ένα φυσικό, όμορφο χώρο. Σπέρνοντας λοιπόν προσπαθούμε να ξαναφτιάξουμε έναν κήπο της Εδέμ για την ανθρωπότητα.

Μπορεί όμως ένας φυσικός καλλιεργητής να συντηρηθεί οικονομικά και να επιβιώσει στο σύγχρονο οικονομικό τοπίο και τις απαιτήσεις του;

Εγώ ξεκίνησα στην Έδεσσα με 15 στρέμματα. Σήμερα έχω 35. Έχω αποδείξει ότι ενώ ξεκίνησα με ένα εντελώς περίεργο, σχεδόν αστείο τρόπο για τους άλλους, υπηρετώντας τη γη, κατάφερα χτίζοντας μια γόνιμη γη να δημιουργήσω υγιή φυτά και να πετύχω και από οικονομική άποψη, διπλασιάζοντας τη γη που είχα και διεκδικώντας ακόμη περισσότερη, όχι βέβαια για να επεκτείνω τις οικονομικές μου δραστηριότητες αλλά για να εξυγιάνω ακόμη περισσότερο γη. Ενώ δηλαδή ο χημικός καλλιεργητής παραδίδει μια έρημη γη, όταν θα πεθάνω θα παραδώσω ένα γόνιμο χωράφι που θα έχει ακόμη μεγαλύτερες αποδόσεις από αυτό που έχει τώρα. Επομένως και οικονομικά η φυσική καλλιέργεια είναι η μόνη διέξοδος καθώς θα υπάρχουν και υγιή φυτά αλλά και καλή παραγωγή. Η χημική γεωργία, καταστρέφοντας τη γονιμότητα του εδάφους, αναγκάζεται να χρησιμοποιεί ολοένα και περισσότερα λιπάσματα ολοένα και περισσότερα φυτοφάρμακα και αυτό ένα βαρύ φορτίο που ο αγρότης δυσκολεύεται να το σηκώσει οικονομικά. Η χημική καλλιέργεια σε τελική ανάλυση είναι οικονομικά ασύμφορη παρά τις παχυλές εξαγγελίες της.

Αν οι κυβερνήσεις του κόσμου αύριο αποφάσιζαν συντονισμένα, με έναν μαγικό τρόπο ότι παύουνε τις πάγιες γεωργικές μεθόδους και πολιτικές και ακολουθούν όλες μαζί τη φυσική καλλιέργεια, με ευνόητο τον οικονομικό κλυδωνισμό που θα επέλθει από την απώλεια θέσεων εργασίας στις βιομηχανίες λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, γεωργικών μηχανημάτων κ.λ.π, αν εξαιρέσουμε λοιπόν το φιλοσοφικό σκέλος της, πόσο εφικτό θα ήταν για τη φυσική καλλιέργεια να υιοθετηθεί κεντρικά από μεγάλες κυβερνήσεις και μεγάλα κράτη;

Αν κάποιος ήθελε να υιοθετήσει τη φυσική καλλιέργεια θα έπρεπε να αλλάξει το όραμα του. Σήμερα οι κυβερνήσεις επιδιώκουν «πρόοδο και ανάπτυξη», τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τον έλεγχο του πληθωρισμού, σκέφτονται μόνο με οικονομικούς όρους. Το όραμα τους λοιπόν θα έπρεπε να αντικατασταθεί από ένα άλλο, όπου η Φύση θα είναι πάνω από όλα, όπου η κάθε χώρα θα μπορούσε να μετατραπεί σε έναν επίγειο παράδεισο με υγιείς ανθρώπους. Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι είμαστε όλοι το πλοίο που λέγεται πλανήτης γη. Αν το πλοίο βουλιάξει θα βουλιάξουμε όλοι μαζί. Αν επιπλεύσει όλοι μαζί πάλι θα τα έχουμε καταφέρει.

Και ένα σχόλιο προς τον τυχαίο τεχνοκράτη που συναντάς στον δρόμο..

Να πετάξει το νου που χρησιμοποιεί στο πλησιέστερο ποτάμι. Δεν του χρησιμεύει σε τίποτε το ουσιαστικό!

natural-farming.eu