Η καλλιέργεια της Αχλαδιάς

του Γιάννη Κωνσταντόπουλου

Η αχλαδιά (επιστημονική ονομασία Pyrus communis L.) μας ανταμείβει διπλά, τόσο για την ομορφιά της όσο και τους εύγεστους καρπούς της. Το φυλλοβόλο αυτό δέντρο προέρχεται από τις χώρες γύρω από την Κασπία θάλασσα. Μετά τη μηλιά είναι το σημαντικότερο καρποφόροφυλλοβόλο δέντρο για τους Έλληνες γεωργούς. Καλλιεργείται κυρίως στην Μακεδονία,την Πελοπόννησο και την Θεσσαλία, σε έκταση περίπου 45.000 στρεμμάτων και με μέση ετήσια παραγωγή τους 80.000 τόνους αχλάδια.

Με το κλάδεμα η αχλαδιά περιορίζεται εύκολα στα 5-6μ. ύψος και στα 3-4μ. διάμετρο. Ζει αρκετά, τουλάχιστον για 30 χρόνια. Καρποφορεί στο 4ο- 5ο έτος, αναλόγως τη ζωηρότητα του δέντρου και την ποικιλία της αχλαδιάς.

Ανθίζει Απρίλιο με Μάιο, πριν βγουν τα λαμπερά, πριονωτά, σε σχήμα καρδιάς φύλλα ή ταυτόχρονα με αυτά. Η ανθοφορία διαρκεί πάνω από 20 ημέρες. Τα λευκορόδινα λουλούδια της χρωματίζουν έντονα το γκρίζο και άχρωμο ακόμα για την εποχή τοπίο του κήπου μας. Οι πολλές ποικιλίες της διαφέρουν σημαντικά στο χρόνο ωρίμανσης των αχλαδιών, από Ιούνιο οι πρώιμες και ως τέλη Σεπτέμβρη-Οκτώβριο οι όψιμες/ φθινοπωρινές. Η παραλλακτικότητα στο χρόνο ωρίμανσης και η δυνατότητα συντήρησης των αχλαδιών για μερικούς μήνες, έχουν ως αποτέλεσμα να βρίσκουμε αχλάδια στην αγορά σχεδόν όλο το έτος.

Η αχλαδιά καλλιεργείται από τα πεδινά ως το υψόμετρο των 1.000 μ. Χρειάζεται, αναλόγως την ποικιλία, από 800 ως 1.200 ώρες θερμοκρασίας κάτω από 7οC για να ξυπνήσει από το χειμερινό λήθαργο. Δεν τη φυτεύουμε σε περιοχές με ζεστό-υγρό καλοκαίρι και με συχνές θερινές βροχοπτώσεις, γιατί υποφέρει από την ασθένεια βακτηριακό κάψιμο (Erwinia amylovora), που ευνοείται σε τέτοιες συνθήκες. Επίσης, αποφεύγουμε την καλλιέργειά της όπου είναι συχνοί οι όψιμοι παγετοί, λόγω της πρώιμης, ανοιξιάτικης ανθοφορίας της. Ο βαρύς χειμώνας δεν την ενοχλεί, το ξύλο της αντέχει ως τους -20οC.

Διαμορφώνουμε το δενδρύλλιο αχλαδιάς σε σχήμα κυπέλλου (3-4 κύριοι βραχίονες με κλίση 60ο και σε απόσταση 70-80εκ. από το έδαφος). Αν έχουμε περιορισμένο χώρο ή αν θέλουμε να καλύψουμε φράχτη με τις αχλαδιές, αγοράζουμε δέντρα εμβολιασμένα σε νάνες κυδωνιές και τις φυτεύουμε γραμμικά, σε κορδόνι, σε αποστάσεις 2μ. πάνω στη γραμμή (τις δένουμε σε σύρματα και το τελικό ύψος είναι 2-3μ.).

Τα αχλάδια καταναλώνονται νωπά, ως κομπόστες, μαρμελάδες, χυμοί, χρησιμοποιούνται ευρέως στη ζαχαροπλαστική ενώ φτιάχνεται και λικέρ από αυτά. Παλαιότερα, το ξύλο της αχλαδιάς χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή επίπλων και μουσικών οργάνων.

Ποικιλίες

Εκτός από τη γεύση, το χρώμα του φλοιού και την εποχή ωρίμανσης, τα αχλάδια διαφέρουν τόσο στη διάρκεια συντήρησής τους στο ψυγείο, όσο και στην ανθεκτικότητά τους στο βακτήριο Erwinia amylovora, που είναι πολύ σοβαρή ασθένεια.

Επιλέγουμε για τον κήπο μας μια από τις παρακάτω ποικιλίες:

-Κρυστάλλι (κιτρινο-πράσινος, μεγάλος καρπός, ωριμάζει μέσα Αυγούστου, συντηρείται αρκετό καιρό),

- Κοντούλα (πρασινοκόκκινος, μικρός καρπός, πολύ αρωματικός και γευστικός αλλά ευαίσθητος στο βακτήριο, σχετικά δυσεύρετος, τέλος Ιουνίου),

- Conference (γκριζοπράσινος, μέτριος καρπός με ποδίσκο, πολύ καλή γεύση, πολύ παραγωγική ποικιλία, ανθεκτική σε ψύχος, βακτήριο, συντηρείται αρκετά, αρχές Σεπτέμβρη),

- Williams ή Bartlett(μέτριος, πρασινοκίτρινος καρπός, καλή γεύση, πολύ καλός και για κομπόστα/χυμό, τέλος Αυγούστου. Υπάρχει και η κόκκινη εκδοχή της, η ποικιλία RedBartlett),

- Coscia (κιτρινοπράσινος και ελαφρά κόκκινος στο σημείο που βλέπει ο ήλιος, μικρός καρπός, δε συντηρείται πολύ, γευστικός και χυμώδης).

Ως συνιστώμενες ποικιλίες από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, δίνονται και οι ποικιλίες Etrusca, Santa Maria, Highland, Abate Fetel .

Για καλή επικονίαση οι αχλαδιές έχουν ανάγκη τις μέλισσες και μια συμβατή επικονιάστρια ποικιλία αχλαδιάς που πρέπει να φυτευτεί κοντά της. Φυτεύουμε στον κήπο μελισσοκομικά φυτά και αν υπάρχει η δυνατότητα τοποθετούμε μια κυψέλη, σχετικά κοντά στον κήπο μας. Ρωτάμε στο φυτώριο ποια επικονιάστρια ποικιλία αχλαδιάς πρέπει να φυτέψουμε, μαζί με την ποικιλία που επιλέξαμε.

Τα αχλάδια έχουν την ιδιαιτερότητα να έχουν καλύτερη γεύση όταν κοπούν πριν την πλήρη ωρίμανση. Γιαυτό, τα μαζεύουμε με το χέρι (προσεκτικά, μην τραυματίσουμε τον ποδίσκο και εισέρθουν μετασυλλεκτικοί μύκητες) όταν αποκτήσουν το τυπικό τους χρώμα και η σάρκα τους είναι ακόμα συνεκτική και τα αφήνουμε να ωριμάσουν στο ψυγείο.

Μικρά και σημαντικά!

-Αποθηκεύουμε μήλα και αχλάδια τα στο ψυγείο χωριστά από άλλα φρούτα/λαχανικά, καθώς εκλύουν αιθυλένιο το οποίο επιταχύνει πολύ την ωρίμανση και μειώνει τις ημέρες συντήρησης των άλλων λαχανικών και φρούτων.

-Αν παρατηρήσουμε κιτρίνισμα των μεγάλων φύλλων στην κορυφή και την περιφέρειά τους και μικροφυλλία/πτώση στα νεαρά φύλλα, πιθανότατα αυτό οφείλεται είτε σε μη καλή αποστράγγιση του νερού ποτίσματος είτε στην παρουσία αλάτων σε αυτό.

Λίπανση/Φύτευση

Ανοίγουμε λάκκο μεγάλων διαστάσεων, 70εκ. x 70εκ., ώστε να απλωθεί και να αναπτυχθεί καλά το ριζικό σύστημα, σε απόσταση τουλάχιστον 3-4μέτρων από άλλα δέντρα και 2-3μ. από φράχτες, διαδρόμους, τοίχους κ.α. Γεμίζουμε το λάκκο με μίγμα ελαφρόπετρας, φυτόχωμα για οπωροφόρα δέντρα και χώμα από τον κήπο μας και προσθέτουμε λίπασμα του τύπου 6-5-10 (*). Φυτεύουμε το φθινόπωρο στις ζεστές περιοχές και την άνοιξη σε αυτές που παρουσιάζονται όψιμοι, ανοιξιάτικοι παγετοί. Μετά τη φύτευση στηρίζουμε το δέντρο σε πάσαλο, για προστασία από τους ανέμους.

Όταν μεγαλώσει η αχλαδιά, λιπαίνουμε κάθε χειμώνα με λίπασμα του τύπου 10-5-5, ρίχνοντας σκόνη από βόρακα (βόριο, βοηθάει στην καλή γονιμοποίηση-καρπόδεση) (*).

Έδαφος

Προτιμά τα γόνιμα, ελαφριά εδάφη (να αποστραγγίζει καλά το νερό, για να μη σαπίζουν οι ρίζες) και με όχι μεγάλη περιεκτικότητα σε ασβέστιο, ειδικά αν το υποκείμενο είναι κυδωνιά. Ακόμα και αν δεν έχουμε τέτοιο έδαφος, ακολουθώντας τις οδηγίες για φύτευση/λίπανση, θα έχουμε ένα κατάλληλο χώμα για την ανάπτυξη της αχλαδιάς μας.

Κλίμα

Φυτεύουμε σε ηλιόλουστη (αγαπά τον ήλιο) νότιο ή νοτιοδυτική έκθεση. Αποφεύγουμε τις βορειοανατολικές θέσεις του κήπου γιατί οι ψυχροί βόρειοι άνεμοι μπορεί να καταστρέψουν την ανθοφορία. Ιδανικές περιοχές καλλιέργειας της αχλαδιάς είναι αυτές με ζεστό και ξηρό καλοκαίρι, χωρίς ανοιξιάτικους παγετούς

Πότισμα

Οι μεγάλες ανάγκες της αχλαδιάς σε νερό είναι τους μήνες Μάιο-Σεπτέμβριο, οπότε και ποτίζουμε 3-4 φορές/μήνα. Τους υπόλοιπους μήνες ποτίζουμε πιο αραιά, αναλόγως την ποικιλία, το έδαφος και τις κλιματικές συνθήκες.

Κλάδεμα

Μετά τη φύτευση και για τα επόμενα 2-3 έτη κλαδεύουμε τον Δεκέμβριο για να δώσουμε σχήμα στην αχλαδιά.

Στα ενήλικα δέντρα, κλαδεύουμε την ίδια εποχή, αφαιρώντας τα ξερά, καχεκτικά, άρρωστα κλαδιά και αυτά που εισέρχονται προς το εσωτερικό του δέντρου. Σκοπός είναι το κέντρο της αχλαδιάς να είναι ελεύθερο (κύπελλο), ώστε να εισέρχεται φως και αέρας, τόσο για πρόληψη ασθενειών και εντόμων που ευνοούνται από τη σκιά και την υγρασία αλλά και για καλύτερη φωτοσύνθεση και αύξηση του μεγέθους των καρπών.

Αντιξοότητες

Η αχλαδιά προσβάλλεται από αρκετά έντομα και ασθένειες. Τα πιο σημαντικά από αυτά είναι τα έντομα ψύλλα, καρπόκαψα, τετράνυχος, αφίδες και οι ασθένειες φουζικλάδιο, βακτηριακό κάψιμο (*).

Πολλαπλασιασμός

Αποφεύγουμε τον πολλαπλασιασμό με σπόρο γιατί το δέντρο που θα βγει δεν θα έχει τα τυπικά χαρακτηριστικά της ποικιλίας μας. Αγοράζουμε από φυτώρια έτοιμα, εμβολιασμένα δενδρύλλια αχλαδιάς.

Αραίωμα

Για μεγαλύτερους καρπούς, τον Ιούνιο αραιώνουμε, αφαιρώντας τους πιο μικρούς καρπούς και αφήνοντας 1 αχλάδι ανά 12-15εκ.

(*) Προσοχή!!

- Οι δοσολογίες των λιπασμάτων και των βελτιωτικών εδάφους εξαρτώνται από τον τύπο του λιπάσματος ή του εδαφοβελτιωτικού, το είδος και το στάδιο ανάπτυξης της καλλιέργειάς μας και τον τύπο εδάφους που έχουμε.

- Πιθανά προβλήματα φυτοπροστασίας αντιμετωπίζονται είτε με σκευάσματα εμπορίου (φυσικό πύρεθρο, σκευάσματα χαλκού, υγρό και σκόνη θείου κ.λπ.) είτε με παρασκευάσματα που μπορούμε να φτιάξουμε μόνοι μας (διάλυμα μαλακού σαπουνιού, αυτοσχέδιες παγίδες σύλληψης εντόμων, εκχυλίσματα από φυτά κ.λπ.).

- Διαβάζουμε προσεκτικά την ετικέτα των λιπασμάτων, βελτιωτικών εδάφους και κυρίως των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, ακολουθώντας πιστά τις αναγραφόμενες οδηγίες χρήσης.

- Προτού αγοράσουμε ένα φυτοπροστατευτικό προϊόν ελέγχουμε πρώτα την ημερομηνία λήξης του.

- Φοράμε γάντια, καπέλο, προστατευτικά γυαλιά και ρούχα που να καλύπτουν τα χέρια και τα πόδια μας, προτού ψεκάσουμε με τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα.

 Πηγή: realfarm