Λιπάσματα

Γενικά

Με τον γενικό όρο λίπασμα αναφέρεται οποιαδήποτε ουσία, φυσική ή τεχνητά παρασκευασμένη, βελτιώνει την ανάπτυξη και την παραγωγικότητα των φυτών. Τα λιπάσματα είτε ενισχύουν τη φυσική περιεκτικότητα του εδάφους σε ορισμένα χημικά στοιχεία είτε αναπληρώνουν τις ποσότητες αυτών των στοιχείων που απορροφήθηκαν από φυτά προηγουμένων γενεών. Φυσικές ουσίες, όπως φύλλα σε αποσύνθεση ή κοπριά ζώων άρχισαν να χρησιμοποιούνται ως λιπάσματα σχεδόν από την εποχή που ξεκίνησαν οι πρώτες καλλιέργειες από τον άνθρωπο (αγροτική επανάσταση). Η χρήση τεχνητών λιπασμάτων, όμως, είναι πολύ πιο πρόσφατη και φαίνεται ότι ξεκίνησε στις αρχές του 17ου αιώνα κατά την Αγροτική Βρετανική Επανάσταση, αν και η χρήση τους γενικεύτηκε κατά την Βιομηχανική επανάσταση. Η επίδραση των λιπασμάτων τόσο στα φυτά όσο και, κυρίως, στο περιβάλλον άρχισε να ερευνάται κατά την Πράσινη επανάσταση στις αρχές του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Τα λιπάσματα εν γένει διακρίνονται σε οργανικά (περιέχουν άνθρακα στη σύνθεσή τους) και σε ανόργανα (δεν περιέχουν άνθρακα στη σύνθεσή τους). Από την άποψη της σύνθεσης υπάρχουν φυσικά και τεχνητά λιπάσματα και των δύο συστάσεων.

Η ανάπτυξη των φυτών

Όταν ένα φυτό αναπτύσσεται, χρησιμοποιεί εννέα βασικά στοιχεία: υδρογόνο, οξυγόνο, άνθρακα, άζωτο, φωσφόρο, μαγνήσιο, κάλιο, ασβέστιο και θείο. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν τα βασικά θρεπτικά συστατικά για ένα φυτό. Χρησιμοποιεί, επίσης, σε πολύ μικρότερες όμως ποσότητες, βόριο, χλώριο, χαλκό, μαγγάνιο, ψευδάργυρο και μολυβδαίνιο. Αυτά αποτελούν τα δευτερεύοντα θρεπτικά συστατικά. Από τα πιο πάνω στοιχεία, ο άνθρακας, το υδρογόνο και το οξυγόνο λαμβάνονται από τα φυτά μέσω της ατμόσφαιρας: Το φυτό απορροφά το νερό που έπεσε στο έδαφος ως βροχή (πηγή υδρογόνου και οξυγόνου) και δεσμεύει το διοξείδιο του άνθρακα (πηγή άνθρακα) από την ατμόσφαιρα. Με τη λειτουργία της φωτοσύνθεσης μετατρέπει τα συστατικά αυτά σε υδατάνθρακες (κατά κύριο λόγο γλυκόζη). Τα υπόλοιπα στοιχεία περιέχονται, υπό μορφήν ενώσεων, στο έδαφος.

Κύρια θρεπτικά συστατικά

Τα κύρια και τα δευτερεύοντα θρεπτικά συστατικά διακρίνονται κατ' αυτό τον τρόπο όχι ως προς τη χρησιμότητά τους, αλλά ως προς τις απαιτούμενες ποσότητές τους.

Άζωτο: Δομικό συστατικό των πρωτεϊνών, των νουκλεϊκών οξέων (DNA και RNA) και των ενζύμων. Το κρίσιμο επίπεδο περιεκτικότητας αζώτου στα φυτά κυμαίνεται περίπου στο 3%. Αν το ποσοστό αυτό μειωθεί κάτω του 2,75%, εμφανίζονται συμπτώματα αζωτοπενίας στα φυτά, με αποτέλεσμα την απώλεια ποιότητας και ποσότητας στην τελική συγκομιδή. Εξαίρεση αποτελούν τα νεαρά φυτά, στα οποία η περιεκτικότητα σε άζωτο ανέρχεται στο 4% ή και περισσότερο, ορισμένα φυτά όπως η σόγια, τα φιστίκια και το τριφύλλι, ενώ σε άλλα, όπως τα οπωροφόρα δένδρα και ορισμένα διακοσμητικά φυτά το άζωτο μπορεί να ανέρχεται και στο 2% πριν αρχίσει η αζωτοπενία. Αυτή εκδηλώνεται συνήθως αρχικά με πτώση των φύλλων, ενώ το αντίστροφο φαινόμενο έχει διαπιστωθεί ότι καθυστερεί την ωρίμανση των καρπών, όπως συμβαίνει σε φυτά τομάτας θερμοκηπίου. Ακόμη και μικρές εναλλαγές στην περιεκτικότητα αζώτου μπορούν να επιφέρουν σημαντικές μεταβολές στην ανάπτυξη των φυτών, την εποχή συγκομιδής αλλά και στην ποιότητα των συλλεγομένων καρπών. Είναι, συνεπώς, σημαντικό να διατηρούνται τα επίπεδα αζώτου στο έδαφος ανάλογα με τα καλλιεργούμενα φυτά προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα και η ποσότητα της παραγωγής.

Φωσφόρος: Δομικό συστατικό των νουκλεϊκών οξέων και των μορίων ανταλλαγής ενέργειας (τριφωσφορική αδενοσίνη (ATP) και διφωσφορική αδενοσίνη (ADP)). Οι απαιτήσεις των φυτών σε φωσφόρο ποικίλλουν σημαντικά: Στα οπωροφόρα δένδρα οι κρίσιμες περιεκτικότητες σε φωσφόρο είναι μεταξύ 0,12% και 0,15%, τα χόρτα 0,20% έως 0,25%, ενώ τα λαχανικά φθάνουν τα 0,25% ως τα 0,30%. Οι περιπτώσεις φωσφοπενίας, που είναι συνέπεια της ανεπάρκειας του εδάφους σε φωσφόρο ή σε περιορισμό του ριζικού συστήματος λόγω εμποδίων, εκδηλώνονται στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των φυτών, οπότε και οι απαιτήσεις σε φωσφόρο είναι αυξημένες: Η αρχική περιεκτικότητα σε φωσφόρο είναι υψηλή και μειώνεται σταδιακά όσο το φυτό μεγαλώνει. Το αντίθετο φαινόμενο δεν είναι γνωστό με σαφήνεια. Σε ορισμένες περιπτώσεις υψηλές περιεκτικότητες του εδάφους σε φωσφόρο προκαλούν απώλεια ισορροπίας και πενίες σε άλλα στοιχεία, όπως ψευδάργυρο, χαλκό και σίδηρο. Συνεπώς είναι σημαντική η διατήρηση ισορροπίας του εδάφους σε φωσφόρο.

Κάλιο: Απαραίτητο για την πραγματοποίηση πολλών χημικών αντιδράσεων στα φυτά. Οι απαιτήσεις των φυτών σε κάλιο ποικίλλουν ανάλογα με το είδος. Τα οπωροφόρα δένδρα (ροδακινιές, αχλαδιές, μηλιές κτλ) έχουν μικρές απαιτήσεις σε κάλιο, κυμαινόμενες από 0,75% ως 1,25%, για τους διάφορους τύπους χόρτων από 1,2% ως 2.0%, ενώ υψηλότερες είναι οι απαιτήσεις των λαχανικών, 1,75% ως 2,0%. Το κάλιο είναι από τα πλέον κινητικά στοιχεία, καθώς μπορεί να απελευθερωθεί από τα φύλλα κατά τη διάρκεια μιας βροχής και να επαναπορροφηθεί από τις ρίζες. Καλιοπενία μπορεί να εκδηλωθεί τόσο στα πρώτα όσο και στα τελευταία στάδια ανάπτυξης των φυτών. Η περιεκτικότητα των φυτών ελαττώνεται ανάλογα με την ηλικία τους. Σημαντική είναι, όμως, η διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ καλίου και νατρίου και καλίου και ασβεστίου/μαγνησίου, καθώς η αύξηση συγκέντρωσης του ενός μειώνει την συγκέντρωση των άλλων.

Θείο: Απαραίτητο συστατικό σε ορισμένα αμινοξέα και, συνεπώς, στις πρωτεΐνες. Εν γένει πιστευόταν ότι τα φυτά έχουν σε θείο απαιτήσεις ανάλογες με αυτές του φωσφόρου, αλλά αποδεικνύεται ότι αυτό δεν συμβαίνει. Για τα λαχανικά, το βαμβάκι, τον καπνό και την τομάτα οι απαιτήσεις σε θείο είναι, εν γένει, μεταξύ 0,2% και 0,3%, ενώ σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες καλύτερο δείκτη για το θείο δεν αποτελεί η % συγκέντρωσή του αλλά περισσότερο ο λόγος συγκεντρώσεων αζώτου προς θείο, ο οποίος πρέπει να κυμαίνεται από 9:1 ως 12:1. Θειοπενίες συμβαίνουν συχνά σε αμμώδους υφής εδάφη και εκδηλώνονται στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης των φυτών και απαιτούν τη χρήση θειούχων λιπασμάτων για σημαντικό χρονικό διάστημα. Το θείο δεν εμφανίζει κινητικότητα στους ιστούς των φυτών και οι θειοπενίες εκδηλώνονται στα ανώτερα και νεότερα τμήματα του φυτού.

Μαγνήσιο: Δομικό συστατικό της χλωροφύλλης και συνεπώς απαραίτητο για τη λειτουργία της φωτοσύνθεσης από τα πράσινα φυτά. Συνήθεις συγκεντρώσεις του κυμαίνονται από 0,10% ως 0,30%, ανάλογα με τον τύπο της καλλιέργειας, ενώ ειδικότερα για τις τομάτες και τη ρέβη (γογγύλι) μπορεί να φθάνουν και το 0,40%. Μαγνησιοπενίες συμβαίνουν όταν η συγκέντρωση πέσει κάτω από το 0,10%. Η κινητικότητά του στους φυτικούς ιστούς βρίσκεται σε μεσαίο επίπεδο, γι' αυτό και εκδηλώνεται μαγνησιοπενία στους ηλικιακά μεγαλύτερους ιστούς. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται κατά την απορρόφηση μαγνησίου από το έδαφος: Η απορρόφησή του από τα φυτά εξαρτάται τόσο από το pH του εδάφους (βέλτιστη απορρόφηση σε τιμές μεταξύ 6 και 6,5) όσο και την περιεκτικότητά του σε ασβέστιο.

Ασβέστιο: Καθορίζει την διαπερατότητα των μεμβρανών των φυτικών κυττάρων. Το ασβέστιο τείνει να κατατάσσεται πλέον στα δευτερεύοντα θρεπτικά συστατικά. Οι υψηλότερες απαιτήσεις σε αυτό είναι των οπωροφόρων δένδρων, ενδιάμεσες έχουν τα λαχανικά και τις μικρότερες τα πράσινα χόρτα: Οι μηλιές και οι ροδακινιές εμφανίζουν συγκέντρωση ασβεστίου στα φύλλα τους 1,0% και 1,25% αντίστοιχα, ενώ την υψηλότερη απαίτηση έχει το βαμβάκι, με συγκέντρωση ασβεστίου στα φύλλα περίπου 2,0%. Οι ασβεστοπενίες δεν είναι ασυνήθεις και επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα των παραγομένων καρπών. Στις τομάτες εμφανίζονται σήψεις στα άνθη, ενώ τα φρούτα γίνονται πιο μαλακά και εμφανίζουν καφέ "λεκέδες" στην επιφάνειά τους. Σε βαρείες περιπτώσεις επηρεάζονται πρώτα οι νεότεροι ιστοί, ενώ τα διαστήματα μεταξύ των φύλλων ελαττώνονται και τα άκρα των φύλλων εμφανίζονται ακανόνιστα. Η κινητικότητα του ασβεστίου στους φυτικούς ιστούς είναι χαμηλή και η συγκέντρωσή του τείνει να αυξάνει με την ηλικία του φυτού.

Δευτερεύοντα θρεπτικά συστατικά

Σίδηρος: Βασικό συστατικό αρκετών ενζύμων

Μαγγάνιο: Ανευρίσκεται σε αναπνευστικά ένζυμα

Βόριο: Απαραίτητο κατά την σύνθεση των πρωτεϊνών

Χλώριο: Εμπλέκεται στον μεταβολισμό των υδατανθράκων

Ψευδάργυρος: Απαντάται στο ένζυμο διάσπασης του οξικού οξέος

Μολυβδαίνιο: Συστατικό ενζύμου που ανάγει τα νιτρικά ιόντα προς νιτρώδη. Η χρήση του σε λιπάσματα πρέπει να γίνεται με πολύ μεγάλη προσοχή, καθώς το στοιχείο είναι τοξικό για τους μη φυτικούς ζωντανούς οργανισμούς σε περιεκτικότητες άνω των 15 ppm.

Χαλκός: Συστατικό ενζύμων αντιδράσεων οξείδωσης

Στη Φύση, τα θρεπτικά συστατικά δεν εξαντλούνται από το έδαφος, καθώς τα φυτά μετά τον θάνατό τους αποσυντίθενται και τα συστατικά τους επανέρχονται στο έδαφος. Αυτό, όμως, δεν συμβαίνει στις καλλιέργειες: Όταν γίνει η συγκομιδή, το μεγαλύτερο τμήμα των φυτών συλλέγεται και απομακρύνεται από την καλλιεργήσιμη έκταση. Ως συνέπεια, η περιεκτικότητα του εδάφους στα συστατικά αυτά μειώνεται, με συνέπεια η ανάπτυξη των φυτών να μην είναι φυσιολογική και η αποδοτικότητά τους να χαμηλώνει σημαντικά.

Συμβολισμός

Τα λιπάσματα γενικής χρήσεως συμβολίζονται με τρεις αριθμούς και 3 γραμματα Ν-P-Κ : Ο πρώτος αφορά την περιεκτικότητα σε άζωτο, ο δεύτερος σε φωσφόρο και ο τρίτος σε κάλιο. Έτσι, ένα λίπασμα χαρακτηριζόμενο ως 11-52-10 περιέχει 11 μέρη αζώτου, 52 μέρη φωσφόρου και 10 μέρη καλίου. Ένα τέτοιο λίπασμα χαρακτηρίζεται ως "σύνθετο λίπασμα". Άρα, σε ένα σάκο λιπάσματος βάρους 100 κιλών περιέχονται 11 κιλά αζώτου, 52 κιλά φωσφόρου και 10 κιλά καλίου. Το υπόλοιπο είναι γνωστό ως "έκδοχο" (κοινώς έρμα ή σαβούρα, αγγλ. "ballast") και δεν έχει καμία επίδραση στην ανάπτυξη των φυτών.

Πηγή: wikipedia, ελευθερη εγκυκλοπαιδεια.

(Από Περικλή Ουζονόπουλο)

Αυτόνομη Λαϊκή Αγορά με εναλλακτικά νομίσματα "Κουκί" και "FairCoin"

Αυτόνομη Λαϊκή Αγορά με εναλλακτικά νομίσματα διοργανώνει ο Ολοκληρωμένος Συνεταιρισμός Ηρακλείου: Έχοντας ήδη στη διάθεσή μας τα βασικά οικονομικά εργαλεία (Κουκί και FairCoin) και αρκετούς παραγωγούς που πλαισιώνουν τον Ο.Σ.Η., επικεντρωθήκαμε στην αυτόνομη διάθεση των προϊόντων και την πραγματοποίηση συναλλαγών εκτός του κατεστημένου συστήματος. Σκοπός της αυτόνομης λαϊκής αγοράς είναι να εξυπηρετήσει τόσο τους παραγωγούς ώστε να διαθέτουν τα προϊόντα τους ελεύθερα, χωρίς την επιβολή άδικων φόρων και κρατήσεων, ενώ αντίστοιχα θα ενισχύουν την τοπική εναλλακτική οικονομία που προβάλλουμε και θα συνεισφέρουν στην ενδυνάμωση του κοινού ταμείου του Ο.Σ.Η. Παράλληλα προσπαθούμε να κοινωνικοποιήσουμε τις αξίες και τα εγχειρήματα του Ο.Σ.Η., οικοδομώντας έναν αυτόνομο ανοικτό χώρο συνεύρεσης και αλληλοϋποστήριξης μεταξύ των συμμετεχόντων. Πιο συγκεκριμένα οι στοχεύουμε στη:   Συλλογικοποίηση των παραγωγών (πόροι, μέσα, ανάγκες, αλληλοβοήθεια κ.λπ.)     Συσχέτιση παραγωγών-καταναλωτών καθώς είναι ρόλοι που συνυπάρχουν     Ανάδειξη του δημόσιου χώρου ως βήμα αυτονόμησης και ελεύθερης έκφρασης     Προβολή των προταγμάτων και των αξιών του Ο.Σ.Η.     Προώθηση της αλληλέγγυας οικονομίας Η λαϊκή οργανώνεται και λειτουργεί σε ένα αμεσοδημοκρατικό πλαίσιο, στηριζόμενη στη δική της συνέλευση που οργανώνεται με το πέρας κάθε παζαριού. Εκεί μπορούν να συμμετέχουν ελεύθερα όσοι ενδιαφέρονται και να συνδιαμορφώσουν την πορεία του εγχειρήματος. Αντίστοιχα η συμμετοχή παραγωγών στη λαϊκή είναι ελεύθερη με μόνο προαπαιτούμενο να σέβονται τις κοινά αποδεκτές αξίες και να μπορούν να συναλλάσσονται χρησιμοποιώντας τα εναλλακτικά μας νομίσματα. Προς το παρόν η αυτόνομη λαϊκή αγορά οργανώνεται κάθε 2ο Σάββατο του μήνα στο Πάρκο Γεωργιαδη. Ελάτε να μας γνωρίσετε από κοντά! Oλοκληρωμένος Συνεταιρισμός Ηρακλείου

Stayia farm: Η βιολογική φάρμα δύο νέων παιδιών στην Εύβοια

"Η Stayia farm είναι μία μικρή βιολογική φάρμα στην Εύβοια. Ανήκει σε δύο νέους: Τον Γιάννη Καρυπίδη και την Σταυρούλα Θεοδώρου. Από τα ονόματά τους πήρε και το όνομά της η φάρμα STAYIA, ( STA-VROULA και YIA-NNIS).

Η Σταυρούλα και ο Γιάννης, λοιπόν, ενώ ετοιμάζονταν να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον στην Αγγλία  πήραν την απόφαση να μείνουν στην Ελλάδα και να επενδύσουν στον πρωτογενή τομέα παράγοντας όμως προϊόντα εξωστρεφή που θα απευθύνονταν δηλαδή στους ξένους καταναλωτές.
Στη δημιουργία μίας καινοτόμου συσκευασίας, η οποία περιέχει δημητριακά και μέλι ξεχωριστά σε ένα μπουκάλι, προχώρησαν οι εταιρείες Staya Farm, των Γιάννη Καρυπίδη και Στέβης Θεοδώρου, με τη Foodwill του Μιχάλη Αγγελακόπουλου. Οι δύο εταιρείες λάνσαραν το Blend!t Μία συσκευασία που περιέχει δημητριακά και μέλι ξεχωριστά!
Το Blend!t είναι το γεύμα που θα λύσει τα χέρια όσων κουράστηκαν να κουβαλούν όλα τα προϊόντα μαζί τους στο γραφείο και στο γυμναστήριο. Όλα σε μία συσκευασία χωρίς να χύνονται και να γίνονται βάρος!
Μία συσκευασία που περιέχει δημητριακά και μέλι ξεχωριστά! Σε μία γυάλινη συσκευασία που παραπέμπει στην δεκαετία του 50 και στις συσκευασίας γάλακτος, εσωκλείσαμε ένα υγιεινό γεύμα για όλες τις ώρες. Στο γυάλινο μπουκάλι τοποθετήσαμε Νιφάδες βρώμης, νιφάδες κριθαριού, cranberries, αμύγδαλο, σουσάμι, μαύρες κορινθιακές σταφίδες, λιναρόσπορο, γκότζι μπέρυ, ιπποφαές, σπόρους chia και μέλι ανθέων κωνοφόρων, από το πλούσιο σε αντιοξειδωτικά βελανιδιάς και το πλούσιο σε υπεροξείδιο ανθέων βαμβακιάς! Το μέλι τοποθετήθηκε σε έναν δοκιμαστικό σωλήνα εντός του μπουκαλιού.
Για πρώτη φορά ένα τόσο υγιεινό μείγμα βρέθηκε και εσωκλείστηκε σε μία συσκευασία, περιμένοντας το γάλα και όχι μόνο!
Το Blend!t δεν σταματά εκεί, μπορείτε εύκολα να δημιουργήσετε τις δικές σας σπιτικές μπάρες, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να αναμίξετε όλα τα προϊόντα που βρίσκονται μέσα στο μπουκάλι και οι μπάρες σας είναι έτοιμες, απλά φουρνίστε τες!

Πηγή: epixeiro.gr

Γνώρισε τους αγρότες που έχουν ήδη ξεκινήσει την επανάσταση στην τροφή μας

Blogpost από Άννα-Μαρία Ρέννερ 

“Θέλουμε να γίνουμε κομμάτι ενός μεγαλύτερου δικτύου, να γνωρίσουμε κι άλλους παραγωγούς και να μάθουμε από πρώτο χέρι περισσότερες πληροφορίες για την φροντίδα φυτών και δέντρων χωρίς  χημικά και φυτοφάρμακα”,

λένε η Βαρβάρα και ο Αλέξανδρος, αγρότες του σήμερα και του μέλλοντος που αγαπάνε αυτό που κάνουν και θέλουν να ανταλλάξουν γνώσεις πέρα από τα σύνορα. 
16 αγρότες από Βέλγιο, Βουλγαρία, Γαλλία, Ιταλία, Σλοβακία και Ελλάδα, μαζί με τη Greenpeace, ξεκινούν το πρόγραμμα “FarmErasmus”, ένα πρόγραμμα ανταλλαγής γνώσεων για παραγωγούς που τους ενδιαφέρει η καινοτομία και η βιώσιμη γεωργία. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επισκέψεις και φιλοξενία σε αγροκτήματα του Βελγίου, της Βουλγαρίας και της Γαλλίας, όπου εφαρμόζεται ένα πλούσιο φάσμα βιώσιμων γεωργικών πρακτικών.
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν δύο Έλληνες αγρότες, η Βαρβάρα και ο Αλέξανδρος, από τη Βόρεια Ελλάδα (Νέα Αμισός, 5χλμ έξω από την Δράμα), που παρέα θα επισκεφτούμε τα αγροκτήματα του Βελγίου τον επόμενο μήνα.

© Ζήσης Γιάμαλης / Greenpeace

Η Βαρβάρα Θανασία, μητέρα δύο εφήβων, ανέλαβε το αγρόκτημα από τους παππούδες της και σήμερα παράγει βιολογικά λαχανικά, φρούτα, βότανα και φτιάχνει μαρμελάδες. Διαχειρίζεται τα χωράφια της σαν μικρά οικοσυστήματα και σέβεται τους κανόνες της φύσης, όπως τη βιοποικιλότητα και την προστασία της γης, του νερού και του κλίματος. Γι’ αυτό τον λόγο έδωσε το όνομα “Tης γης” στα προϊόντα της και το αξίζουν. Η Βαρβάρα προμηθεύει τα προϊόντα της σε οικογένειες, ταβέρνες και μανάβηδες στην Δράμα, οι οποίοι εκτιμούν τις καθαρές μεθόδους της, χωρίς χρήση χημικών φυτοφαρμάκων.

“Τα φρούτα και τα λαχανικά μου είναι βιολογικά. Δεν τα πουλάω όμως σε υψηλότερη τιμή, γιατί ο καθένας πρέπει να έχει πρόσβαση στην υγεία. ”,

λέει η Βαρβάρα και το εννοεί.

© Ζήσης Γιάμαλης / Greenpeace

Ο Αλέξανδρος Καρυοφυλλίδης δουλεύει μαζί με τον πατέρα του και μάλιστα πριν από 4 χρόνια μετακόμισε από το Ηνωμένο Βασίλειο στην Ελλάδα για να τον στηρίξει στη στροφή που έκαναν όταν άλλαξαν ολόκληρο τον τρόπο καλλιέργειάς τους και μετέτρεψαν το αγρόκτημά τους από συμβατικό σε βιολογικό. Χρησιμοποιούν μόνο φυσικές μεθόδους προστασίας για τα δέντρα τους και πουλάνε τα φρούτα τους σε λαϊκές αγορές δυο φορές την εβδομάδα.

 “Ο πιο σημαντικός λόγος για την αλλαγή είναι η υγεία. Η υγεία του πατέρα μου, της οικογένειάς μας και των πελατών μας”,

μου εξήγησε ο Αλέξανδρος.

“Ο πατέρας μου αρρώστησε από τα χημικά που χρησιμοποιούσε στο παρελθόν, αντιμετώπιζε συχνά δυνατούς πονοκεφάλους. Κάναμε αυτή τη ριζική αλλαγή γιατί ήταν σημαντικό για εμάς. Η γεωργία είναι μία καθημερινή διαδικασία εκμάθησης. Στη φύση όλα εξαρτώνται από τον χρόνο.”

Και οι τρεις μας ανυπομονούμε για την επίσκεψη μας στα αγροκτήματα του Βελγίου, όπου καλλιεργούν φρούτα με βιώσιμους τρόπους τα τελευταία 25 χρόνια και διαθέτουν μεγάλη εμπειρία και γνώσεις σε βιώσιμες πρακτικές. 


Παρακολούθησε τις ανταλλαγές στο https://gr.farmers2farmers.org.


Πηγή: GREENPEACE  Ελλάδα

Κύκνος

Οι κύκνοι είναι μεγαλόσωμα υδρόβια πτηνά τής οικογένειας των Νησσιδών, στην οποία περιλαμβάνονται οιχήνες και οι πάπιες. Οι περισσότεροι κύκνοι κατατάσσονται στο γένος Κύκνος (Cygnus). Κατατάσσονται μαζί με το συγγενές είδος των χηνών στην υποοικογένεια των Anserinae και σχηματίζουν το φύλο Cygnini, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις θεωρούνται μέλη της ξεχωριστής υποοικογένειας Cygninae.

Χαρακτηριστικά

Έχουν μακρύ λαιμό, αναλογικά βαρύ σώμα, μεγάλα πόδια, ενώ πετούν με αργά χτυπήματα τών φτερών και τον λαιμό εκτεταμένο. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι το μήκος τού λαιμού τους, ο οποίος φέρει 23-25 σπονδύλους, αντί των 18-19 που φέρουν τα υπόλοιπα Χηνόμορφα. Τα είδη που ζουν στο Βόρειο Ημισφαίριο έχουν μια πολύ επιμήκη τραχεία, η οποία συστρέφεται στο στέρνο, διάταξη που απαντάται και στα Γερανόμορφα.

Μεταναστεύουν πετώντας σε διαγώνιο σχηματισμό ή σε σχηματισμό V, πετώντας σε μεγάλο ύψος. Κανένα άλλο υδρόβιο πουλί δεν φτάνει την ταχύτητα με την οποία κινείται είτε στο νερό είτε στον αέρα. Τρέφονται με υδρόβια φυτά τσαλαβουτώντας επιφενειακά στα ρηχά νερά, και όχι με κατάδυση. Είτε κολυμπούν είτε στέκονται, τα είδηCygnus olor και Cygnus atratus συχνά διπλώνουν το ένα πόδι πίσω στην πλάτη. Το αρσενικό και το θηλυκό έχουν παρόμοια εμφάνιση.

Αντίθετα με ό,τι πιστεύεται, οι κύκνοι παράγουν μια ποικιλία φωνών. Είναι κοινωνικοί, εκτός από την περίοδο τής αναπαραγωγής. Τότε κάθε ζευγάρι απομονώνεται στην εδαφική του περιοχή, την οποία υπερασπίζεται σθεναρά εναντίον των καταπατητών. Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η διαθέσιμη εδαφική ζώνη είναι περιορισμένη, τα πουλιά φωλιάζουν σε αποικίες. Η φωλιά, η οποία χτίζεται συνήθως στις όχθες και μερικές φορές επιπλέει, αποτελείται από έναν σωρό υδρόβιων φυτών, τα οποία συλλέγουν τόσο το αρσενικό όσο και το θηλυκό. Τρέφονται με σπόρους και ρίζες φυτών, σκουλήκια και όστρακα.

Οι κύκνοι ζευγαρώνουν με έναν σύντροφο ισόβια. Η ερωτική συμπεριφορά τους περιλαμβάνει αμοιβαίο βύθισμα του ράμφους ή στάσεις με τα κεφάλια τους ενωμένα. Το θηλυκό επωάζει κατά μέσον όρο 6 αβγά, ανοιχτόχρωμα και χωρίς κηλίδες, ενώ το αρσενικό είναι άγρυπνος φύλακας, ενώ σε μερικά είδη το αρσενικό συμμετέχει και στην επώαση. Σε περίπτωση επίθεσης, αφού απωθήσουν τον εχθρό, οι κύκνοι παράγουν μια θριαμβευτική κραυγή, όπως και οι χήνες.

Τα μικρά γεννιούνται με κοντό λαιμό και χνουδωτά, αν και είναι ικανά να πετούν και να κολυμπούν μόλις μερικές ώρες αφού εκκολαφθούν. Οι γονείς τα φροντίζουν προσεκτικά για πολλούς μήνες, ενώ σε ορισμένα είδη η μητέρα τα μεταφέρει στην πλάτη της. Τα νεαρά, ανώριμα άτομα φέρουν γκρι ή καφέ στικτό φτέρωμα για 2 ή και περισσότερα χρόνια. Οι κύκνοι ενηλικιώνονται κατά το 3ο ή 4ο έτος και ζουν πιθανόν 20 χρόνια σε φυσική κατάσταση και μέχρι 50 χρόνια σε κατάσταση αιχμαλωσίας.

Είδη

Από τα 7 είδη συνολικά (μερικά από αυτά αποτελούν για ορισμένους ορνιθολόγους υποείδη) τα 5 είναι ολόλευκα, με μαύρα πόδια και απαντούν στο Βόρειο Ημισφαίριο:

    Ο βουβόκυκνος (Cygnus olor), με ένα μαύρο εξόγκωμα στη βάση του πορτοκαλιού ράμφους, με καμπύλη στάση τού λαιμού και με έντονη κύρτωση τών φτερών. Το είδος αυτό είναι ιθαγενές της Ασίας, από όπου και εισήχθη στην Ευρώπηκυρίως ως διακοσμητικό κατά τον Μεσαίωνα και μετά σε όλο τον κόσμο.

    Ο αγριόκυκνος (είδος Cygnus cygnus) είναι ένα επιθετικό πουλί, με μαύρο ράμφος, που έχει μια διακριτή κίτρινη βάση. Το υποείδος Cygnus cygnus buccinator, ή «κύκνος-τρομπέτα», ονομάζεται έτσι εξαιτίας της δυνατής κραυγής που παράγει η οποία ακούγεται πολύ μακριά, ενώ το ράμφος του είναι ολόμαυρο.

    Ο νανόκυκνος (είδος Cygnus bewickii) έχει παρόμοια χαρακτηριστικά αλλά είναι μικρότερος και πιο ήσυχος.

    Το είδος Cygnus columbianus με μαύρο ράμφος και συνήθως μια κίτρινη κηλίδα κοντά στο μάτι. Ορισμένοι ορνιθολόγοι κατατάσσουν τα 3 τελευταία είδη στο γένος Olor, διατηρώντας την ονομασία Cygnus για τον βουβόκυκνο.

Στο Νότιο Ημισφαίριο ζει ο μεγάλος κύκνος (στην Αυστραλία) και 2 είδη με ροζ πόδια (στη Νότια Αμερική): το είδος Cygnus melancoryphus, ένα ιδιαίτερα ευερέθιστο αλλά όμορφο πουλί, με λευκό σώμα, μαύρο λαιμό και κεφάλι και ένα προεξέχον κόκκινο φύμα στο ράμφος και τον κοσκορόμπα (είδος Coscoroba coscoroba), ένα ολόλευκο πουλί, που συχνά θεωρείται ως ο μικρότερος κύκνος, αν και θεωρείται επίσης ότι μπορεί να έχει συγγένεια και με τις αγριόπαπιες.

Στην Ελλάδα ζουν τρία είδη κύκνων:

    ο βουβόκυκνος

    ο αγριόκυκνος και

    ο νανόκυκνος

Το πρώτο αποδεδειγμένα κλωσάει τα αβγά του στο Δέλτα του Έβρου, στην τεχνητή λίμνη του Άγρα στην Έδεσσα, στη λίμνη Ορεστιάδα της Καστοριάς και περιστασιακά, σε άλλους υγροβιότοπους. Τα δύο άλλα είδη κάνουν την εμφάνισή τους σπανιότερα, ως περιπλανώμενα ή διαβατικά.

Στις τέχνες

Από την αρχαιότητα υπήρξε πληθώρα εικαστικών αναπαραστάσεων μυθολογικών συμβάντων και προσώπων με θέμα τον κύκνο.

Πιο πρόσφατα, ο Νίκος Ζούδιαρης κυκλοφόρησε το 2001 το δίσκο Ένας κύκνος κλαίει με το ομώνυμο τραγούδι. Ο Βασίλης Αμανατίδης κυκλοφόρησε στο περιοδικό Εντευκτήριο τρία ποιήματα με θέμα τον κύκνο.

Πηγή: Βικιπαίδεια